Woordenlijst

A
- Aandrangsincontinentie
  Onvrijwillig urineverlies dat gepaard gaat met of onmiddellijk voorafgegaan wordt door een zeer hevige aandrang.
- Aangeboren hartaandoening
  Hartaandoening die al bestaat bij de geboorte.
- Abdominale obesitas
  Onvrijwillig urineverlies dat gepaard gaat met of onmiddellijk voorafgegaan wordt door een zeer hevige aandrang.
- Acetylcholine
  Neurotransmitter waarvan de concentratie daalt bij Alzheimerpatiënten.
- Acetylcholinesterase
  Enzym dat verantwoordelijk is voor de afbraak van acetylcholine.
- Acrofobie
  Hoogtevrees.
- Actinische keratose
  Precancereus huidletsel dat eruitziet als een klein, onregelmatig, wat roodachtig, roze, grijsachtig of bruin plekje dat zich in oppervlakte uitbreidt en tot twee centimeter dik kan zijn. Actinische keratosen worden met koude behandeld (cryotherapie), met elektrische stroom (elektrocoagulatie) of met een operatie.
- Acuut myocardinfarct
  Medische term voor hartinfarct, verstopping van een kransslagader waardoor een deel van de hartspier afsterft.
- Adenocarcinoom
  Kwaadaardige tumor die zich ontwikkelt vanuit de bekledende cellen van een klier (klierepitheel).
- Adenomectomie
  Verwijdering van een adenoom (goedaardige hyperplasie), met behoud van het prostaatkapsel.
- Adenomegalie
  Abnormaal gezwollen lymfeklier.
- Adenopathie
  Abnormaal gezwollen lymfeklier.
- Adjuvant
  Een behandeling die als doel heeft een andere behandeling te versterken ('adjuvare' is Latijn voor 'helpen').
- Adjuvante behandeling
  Aanvullende behandeling na operatief verwijderen van het gezwel.
- Afasie
  Taalstoornis, onvermogen om gedachten te verwoorden.
- Agnosie
  Het niet meer herkennen van voorwerpen, een stoornis die geen verband houdt met een zintuiglijke of gevoelsstoornis.
- Aids
  Gevorderd stadium van een hiv-besmetting, waarbij de eerste opportunistische infecties zich voordoen.
- Akinesie
  Moeite om een beweging te starten.
- Alfablokkers
  Geneesmiddelen die gebruikt worden bij de behandeling van goedaardige prostaathyperplasie. Ze blokkeren de alfareceptoren, die de blaas doen ontspannen en de blaashals doen samentrekken.
- Allergeen
  Omgevings- of voedingsbestanddeel dat een allergie kan veroorzaken.
- Amenorroe
  geen menstruaties.
- Aminozuren
  De elementaire bouwstenen van eiwitten, dewelke in feite een keten van aminozuren vormen.
- Amnesie
  Neurologische stoornissen die zich uiten in een verminderd geheugen of in geheugenverlies.
- Amyloïde plaques
  Letsels in de hersenen van alzheimerpatiënten die bestaan uit extracellulaire afzettingen waarvan het hoofdbestanddeel een eiwit is, bèta-amyloïde.
- Anastomose
  Ingreep waarbij de twee uiteinden van de dikke darm weer aan elkaar worden gehecht, na verwijdering van een segment.
- Anemie
  Daling van de hemoglobineconcentratie, doorgaans door een daling van de concentratie rode bloedcellen.
- Anemie
  Stoornis die te wijten is aan de afname van het normale aantal rode bloedcellen in het bloed. Anemie kan tot uiting komen in vermoeidheid, bleekheid, kortademigheid bij inspanningen, hartkloppingen, duizeligheid...
- Angina pectoris
  Hartlijden dat ontstaat door een verminderde bloedtoevoer via de kransslagaders. Het verdere stadium, waarbij de cellen afsterven, is een hartinfarct.
- Angiogenese
  Fysiologisch mechanisme waarbij zich nieuwe bloedvaten ontwikkelen om een weefsel of een tumor te doorbloeden.
- Angiopathie
  Ziekte van de bloedvaten.
- Angor
  Drukkende pijn op de borst door een tekort aan zuurstof in de hartspier. Het verdere stadium, waarbij de cellen afsterven, is een hartinfarct.
- Ankylosans
  Wat ankylose veroorzaakt. Van ankylose is sprake wanneer een gewricht volledig onbeweeglijk wordt. Het is het eindstadium van stijfheid, waarbij bewegen moeilijk is en/of de bewegingsvrijheid beperkt is.
- Anovulatie
  tijdelijk of blijvend onvermogen van de eierstok om een vruchtbare eicel te produceren.
- Anti-epilepticum
  Geneesmiddel tegen epilepsie. Sommige werken ook tegen neuropathische pijn.
- Antiandrogenen
  Stoffen die de werking van testosteron verhinderen in de prostaatcellen. Antiandrogenen worden bij de start van de hormoontherapie meestal gecombineerd met LHRH-agonisten.
- Anticholinergica
  Geneesmiddelen die onvrijwillige blaascontracties verminderen.
- Antidepressivum
  Geneesmiddel tegen depressie en in de meeste gevallen tegen angststoornissen. Sommige kunnen ook als pijnstiller worden gebruikt bij neuropathische pijn.
- Antigen
  Stof die een immunologische reactie uitlokt (productie van antilichamen of dodende cellen) tegen elk lichaam dat als gevaarlijk of gewoon als vreemd wordt beschouwd.
- Antihistaminica
  Geneesmiddelen die de effecten van histamine bestrijden, een stof die in grote hoeveelheden vrijkomt bij een allergische reactie.
- Antilichaam
  Eiwit dat aangemaakt wordt door sommige witte bloedcellen (plasmocyten) en dat immuniteit veroorzaakt.
- Antipsychoticum
  Geneesmiddel dat ook bekend is onder de naam neurolepticum. Gebruikt bij de behandeling van psychosen, onder andere schizofrenie. Het verzwakt de psychotische symptomen, zoals hallucinaties.
- Antipyreticum
  Een koortswerend middel.
- Antistoffen
  Eiwitten die een belangrijke rol spelen in ons afweersysteem
- Anus
  Orgaan aan het uiteinde van het rectum, dat uit spieren bestaat en de defecatie regelt door zich samen te trekken.
- Apolipoproteïne E
  Eén van de bestanddelen die betrokken zijn bij het transport van cholesterol en triglyceriden in het bloed. ApoE wordt vooral geproduceerd door de hersenen en de lever.
- Apraxie
  Neurologische stoornis die de complexe bewegingen aantast.
- Arachnofobie
  Spinnenvrees.
- Aromatase remmers
  Medicatie die de aanmaak van vrouwelijk hormoon in het lichaam verhindert.
- Artralgie
  Gewrichtspijn.
- Artritis
  Gewrichtsontsteking die eerst het synoviale membraan treft en zich vervolgens uitbreidt naar de rest van het gewricht.
- Artroscopie
  Methode om in een gewricht te kijken en bepaalde letsels te behandelen.
- Astma
  Ademhalingsziekte die gekenmerkt wordt door een samentrekking van de bronchiën, vaak als gevolg van een allergie, waardoor de patiënt ademhalingsproblemen krijgt.
- Atheromateuze plaque
  Een geelachtige zone in een slagader bestaande uit vet, celafval, spiercellen, bindweefsel en bij ouderen soms ook calcium. Deze plaque vernauwt het bloedvat.
- Atherosclerose
  Degeneratieve slagaderaandoening. De slagaders verharden, raken verstopt en dreigen plots volledig dicht te slibben, waardoor de organen niet langer van bloed worden voorzien en uiteindelijk afsterven.
- Atopie
  Verschijnsel waarbij het immuunsysteem genetisch voorbestemd is om te overreageren tegen omgevings- of voedingsbestanddelen.
- Aura
  Focale, goedaardige aantasting van de hersenen die bij sommige migrainelijders optreedt voor de hoofdpijn en die gekenmerkt wordt door gezichtsstoornissen, tintelingen …
- Auto-immuunziekte
  Een ziekte waarbij het immuunsysteem de eigen lichaamsweefsels aanvalt of zelfs vernietigt, doordat het die volledig of gedeeltelijk als lichaamsvreemd beschouwt.
- Autoantistoffen
  Antistoffen die normale structuren van ons lichaam aanvallen
- Autonoom zenuwstelsel
  Regelt de onbewuste werking van onze lichaamsdelen, zoals het hartritme.
- Axon
  Uitloper van het neuron die als verbinding dient met de andere neuronen. Als heuse elektrische kabel is het omgeven met myeline, als isolatiestof.
- Azoöspermie
  geen zaadcellen in het zaadvocht.
B
- baarmoeder
  de baarmoeder is een holle spier en het belangrijkste orgaan van het vrouwelijke voortplantingssysteem. Ze ontvangt de bevruchte eicel en maakt zo de ontwikkeling van het embryo mogelijk.
- baarmoederfibroom
  een baarmoederfibroom of vleesboom is een goedaardige tumor (geen kankergezwel) die zich ontwikkelt in de spierwand van de baarmoeder.
- Baarmoederhalsslijm
  slijm in de baarmoederhals.
- Baarmoedersynechie
  verkleving van de baarmoederwand.
- Basaalcelcarcinoom
  Vorm van huidkanker.
- Beenmerg
  Het sponsachtige weefsel dat zich in bepaalde botten van ons skelet bevindt. In het beenmerg worden de belangrijkste bloedcellen aangemaakt (rode bloedcellen, witte bloedcellen, bloedplaatjes).
- Bekkenbodem
  Het spierengeheel dat de bekkenorganen ondersteunt.
- Benzodiazepines
  Klasse psychotrope geneesmiddelen die worden gebruikt om angstsymptomen (anxiolytica) of slaapstoornissen (hypnotica, slaapmiddelen) te verlichten. Deze middelen kunnen op termijn verslavend werken.
- Bèta-amyloïde eiwit
  Eiwit dat verantwoordelijk is voor de vorming van amyloïde plaques.
- Bevruchting
  ontmoeting tussen een eicel en een zaadcel.
- Bijbal
  langwerpig orgaantje achter de teelbal waar de spermatozoïden samenkomen en dan verder naar de zaadleider worden geleid.
- Biologische behandeling
  Behandeling uit de moleculaire biologie die op dezelfde manier werkt als de natuurlijk door het lichaam aangemaakte stoffen (antilichaampjes).
- Biopsie
  Kleine ingreep waarbij er een stukje weefsel of een stukje van een gezwel wordt weggenomen voor microscopisch onderzoek.
- Biotherapie
  Behandeling met substanties die immunologisch voorbestemd zijn om aandoeningen te behandelen. Bijvoorbeeld antilichamen tegen bepaalde cytokines zoals TNF-a.
- Bipolair
  Wordt gezegd van een stemmingsstoornis waarbij depressieve periodes afwisselen met periodes van overdreven euforie.
- Bipolaire stoornis type I
  Stemmingsstoornis gekenmerkt door de afwisseling van manische fases en depressieve fases. Vroeger bekend onder de term manisch-depressieve aandoening.
- Bipolaire stoornis type II
  Stemmingsstoornis gekenmerkt door de afwisseling van hypomane fases en depressieve fases.
- Blaaswand
  wand van de blaas.
- Bloedklonter
  Kleine viskeuze massa voornamelijk bestaande uit fibrine (bloedeiwit), die zich vormt als reactie op een letsel aan een bloedvat om het wegvloeien te stoppen en een bloeding te voorkomen.
- Bloedstolling
  Het natuurlijk proces waarbij het bloed stolt en een bloeding stopt
- Bloedtelling
  Bloedonderzoek om het aantal rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes in het bloed te bepalen.
- Body Mass Index
  Methode om iemands gewicht te evalueren in verhouding tot zijn lengte. De BMI kan dus eventueel overgewicht opsporen. Hij wordt berekend door het gewicht (in kg) te delen door de lengte (in meter) in het kwadraat. We spreken van overgewicht bij een BMI van meer dan 25 en van zwaarlijvigheid (obesitas) bij een BMI van 30 en meer.
- Borstamputatie
  Operatief verwijderen van de hele borst.
- Botmineraal
  Verzamelnaam voor natuurlijke stoffen in het bot (zouten).
- Botremodellering
  Het proces waarbij het materiaal waaruit botten bestaan vernietigd wordt door cellen die osteoclasten genoemd worden, waarna het onmiddellijk wordt heropgebouwd door osteoblasten. Botremodellering zorgt ervoor dat onze botten sterk blijven.
- Bradykinesie
  Trager vrijwillige bewegingen kunnen uitvoeren, verminderde bewegingsomvang en moeite om deze bewegingen te starten.
- BRCA
  Borstkankergen.
- Bronchodilatator
  Geneesmiddel dat de bronchiënspieren doet ontspannen, waardoor hun diameter toeneemt en er makkelijker lucht doorkan. Ze worden meestal toegediend met een aërosol / puffer, of een inhalator, of in zeldzamer gevallen een vernevelaar.
- Bronchus
  Luchtweg die vanaf de luchtpijp naar de longen gaat en zich daar vertakt in steeds kleinere takken. De bronchi vervoeren de lucht tot in de longblaasjes, waar de gasuitwisseling met het bloed gebeurt.
C
- CA125
  Tumormerker die vaak gestoord is bij eierstokkanker. Maar die kan ook bij andere tumoren of zelfs goedaardige afwijkingen gestoord zijn.
- Calcificatie
  afzetting van calcium in een orgaan.
- Calcitonine
  een hormoon dat geproduceerd wordt door de schildklier en dat het calcium- en fosformetabolisme in het lichaam regelt. Het helpt het gehalte van die twee mineralen verminderen als het te hoog is.
- Calcium
  Stof die vooral in melk en melkproducten zit, en noodzakelijk is voor het behoud van de botmassa.
- Carcinogene stof
  een kankerverwekkende stof die leidt tot het ontstaan van kanker of het risico erop sterk doet stijgen.
- Carcinoom
  Kwaadaardige tumor of kankerletsel dat zich ontwikkelt in de cellen van de huid of van de slijmvliezen. Synonym: epithelioma.
- Catatonisch
  Houding van sommige schizofreniepatiënten, gekenmerkt door negativisme, isolement en passiviteit.
- CD4-cellen
  HIV treft vooral de CD4-cellen. Een CD4-cel is een witte bloedcel die een belangrijke rol speelt in het afweersysteem. CD4-cellen worden ook wel T4-cellen genoemd.
- Cefalea
  Hoofdpijn.
- Centraal zenuwstelsel
  Hersenen en ruggenmerg. Bestaan uit zenuwcellen die signalen doorgeven naar onder andere de spieren.
- Cerebrovasculair accident
  Meestal beroerte genoemd. Dit uiterst ernstige accident wordt veroorzaakt door de onderbreking van de bloedcirculatie of door een hersenbloeding.
- Cervicalgie
  Nekpijn bij nekartrose.
- Chemotherapie
  Medicatie die de groei van kankercellen afremt of vernietigt.
- Cholesterol
  Cholesterol is een soort vet, dat trouwens essentieel is voor het menselijk lichaam. Cholesterol is niet oplosbaar in water en komt in het bloed terecht door zich aan eiwitten te hechten. Het is het soort eiwitten dat hun gedrag bepaalt en 'goede' cholesterol onderscheidt van 'slechte'.
- Cholinesteraseremmers
  Geneesmiddelen die de vernietiging van acetylcholine vertragen.
- Chondrocyten
  Kraakbeencellen die zorgen voor de aanmaak van nieuw kraakbeen.
- Chondrogenese
  Vorming van nieuw kraakbeen.
- Chondrolyse
  Vernietiging van oud kraakbeen.
- Coelioscopie
  Weinig invasieve operatietechniek waarbij een videocamera wordt ingebracht in de buikholte, met een zeer kleine insnijding.
- Cognitief
  We spreken van cognitieve functies om de psychische functies te beschrijven die een rol spelen bij de processen van de perceptie, het geheugen, het redeneren en de besluitvorming.
- Cognitieve gedragstherapie
  een cognitieve gedragstherapie werkt aan wat iemand denkt en weet over bepaalde dingen (zoals roken) om de daaraan gelinkte gewoonten te veranderen en/of te vervangen.
- Cognitieve stoornis
  probleem bij het verwerken van informatie (gesprekken, beelden, tekst…).
- Colectomie
  Verwijdering van een colonsegment.
- Colonkader
  Geheel van alle colonsegmenten.
- Coloscopie
  Onderzoek van het colonkader met een soepele buis aan het uiteinde waarvan een camera wordt aangesloten. Met een coloscopie kan niet alleen de dikke darm onderzocht worden, maar kunnen ook biopten genomen worden of andere technische ingrepen gebeuren, zoals een polypectomie (verwijdering van poliepen).
- Colostomie
  Chirurgische techniek waarbij de dikke darm en dus ook de stoelgang rechtstreeks verbonden worden met de huid.
- Coma
  Toestand van diepe bewusteloosheid waarbij de patiënt niet gewekt kan worden.
- Comorbiditeit
  Term die de aanwezigheid van een of meerdere stoornissen in combinatie met een primaire stoornis of aandoening beschrijft.
- Complementsysteem
  Reeks eiwitten die instaan voor de verdediging tegen indringers (bacteriën, virussen, en andere lichaamsvreemde stoffen).
- Complexe partiële aanval
  Focale aanval die gepaard gaat met een verminderd bewustzijn.
- COMTi
  Klasse van geneesmiddelen die de werking van een enzym (Catéchol-O-Méthyltransférase) inhiberen (afremmen) dat verantwoordelijk is voor de afbraak van L-Dopa in het bloed. COMT-inhibitoren worden gecombineerd met L-Dopa en een DDCi.
- Concrement
  Steenvorming in een orgaan, kanaal of klier.
- Conisatie
  verwijdering van een gedeelte van de baarmoederhals (in de vorm van een kegel)
- Contraceptie
  methode om een zwangerschap te voorkomen.
- COPD
  Afkorting van Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronisch Obstructief Longlijden). COPD is het gevolg van een geleidelijke en onomkeerbare vernauwing van de luchtwegen, waardoor het luchttransport van en naar de longen steeds moeilijker wordt. COPD 45 jaar) en wordt meestal veroorzaakt door langdurig roken.
- Corticoïd
  Ontstekingsremmend geneesmiddel dat oraal, intraveneus of rectaal kan worden toegediend.
- Corticoïde
  Krachtige ontstekingsremmer die lokaal wordt gebruikt bij de behandeling van psoriasis.
- Corticosteroïden
  Cortisonderivaten.
- Coxartrose
  Heupartrose.
- Craniotabes
  verweking van de schedelbeenderen.
- Creatinine
  Afbraakproduct van eiwitten in vlees uit de voeding en in de eigen spieren. Creatinine wordt door de nieren verwijderd, en de concentratie stijgt in het bloed bij nierfalen.
- Crohn
  De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking van de ingewanden. De symptomen zijn: diarree, buikpijn, gewichtsverlies en koorts.
- Cryotherapie
  Behandeling door koude (in de vorm van ijs, bevroren chemische pakketjes of gas). De techniek dient om via bevriezing kleine goedaardige huidletsels te vernietigen.
- Cryptogeen
  Met onbekende oorzaak.
- Culdoscopie
  techniek om de buikholte in beeld te brengen via de douglasholte (omslag van het buikvlies tussen de baarmoeder en de endeldarm).
- Curatieve behandeling
  Behandeling die erop gericht is de tumor volledig te verwijderen om te genezen.
- Curettage
  ingreep om een al dan niet evoluerende zwangerschap of abnormale inhoud uit de baarmoeder te verwijderen.
- Curietherapie
  Variant op radiotherapie, met vezels die gammastralen uitzenden die rechtstreeks het orgaan bestralen.
- Cushing
  Verzameling van klinische tekens en symptomen die veroorzaakt wordt door een te hoog cortisolgehalte in het bloed. Het langdurig verhoogde cortisol en de langdurig verhoogde insuline zorgen samen voor een abnormale verdeling van het lichaamsvet. Een continu verhoogde productie van insuline leidt uiteindelijk ook vaak tot suikerziekte.
- CVA
  Cerebrovasculair accident, meestal beroerte genoemd. Dit uiterst ernstige accident wordt veroorzaakt door de onderbreking van de bloedcirculatie of door een hersenbloeding.
- Cytokine
  Prikkelend ontstekingseiwit.
- Cytopunctie
  Wegnemen van cellen om een diagnose te stellen aan de hand van microscopisch onderzoek.
D
- Dapoxetine
  geneesmiddel uit de groep van de serotonineheropnameremmers dat de zaadlozing uitstelt.
- DDCi
  Geneesmiddel dat de afbraak van L-Dopa in het bloed inhibeert door middel van een enzym (dopadecarboxylase).
- Deficit
  Verlies van een bepaalde vaardigheid, bijvoorbeeld het vermogen om te spreken, te lopen, een lidmaat te bewegen, pijn te voelen…
- Delirium
  Denkstoornis die gekenmerkt wordt door waanideeën. De patiënt is er echter absoluut van overtuigd dat zijn ideeën kloppen.
- Dementie
  Degeneratieve ziekte die gekenmerkt wordt door gedragsstoornissen en een achteruitgang van de intellectuele functies.
- Densitometrie
  Onderzoek om osteoporose te diagnosticeren.
- Depressie
  Stemmingstoestand die gekenmerkt wordt door een verlies van motivatie of levensdrang. De meest kenmerkende symptomen zijn hopeloosheid, moedeloosheid, verlies van eigenwaarde, vermoeidheid, triestheid, negatieve en donkere gedachten of zelfmoordplannen.
- Dermatitis
  Huidontsteking.
- Dermatoscoop
  Vergrootglas met ingebouwde verlichtingsbron voor onderzoek van de huid.
- Desensibilisatie
  Een allergie is een buitengewone reactie op een bepaalde stof. Het organisme begint daarbij overmatig een bepaald antilichaam te produceren om zich te verdedigen tegen een vermeend gevaar. Bij desensibilisatie wordt het organisme geleidelijk vertrouwd gemaakt met het allergeen in kwestie, om die buitengewone reactie te vermijden.
- Detrusor
  Spier van de blaaswand. Zorgt ervoor dat de blaas zich kan vullen als hij zich ontspant en zich kan ledigen als hij samentrekt.
- Diabetes
  Verhoging van het suikergehalte (glucose) in het bloed door een te lage insulineproductie en/of de ontwikkeling van insulineresistentie.
- Dialyse
  Behandelingstechniek gebruikt bij nierfalen om de werking van de nieren na te bootsen; ook kunstnier genoemd.
- Diastolische bloeddruk
  Druk op de slagaderwand tussen twee hartcontracties, op het ogenblik dat het hart zich ontspant en zich vult met bloed.
- Dimerisatie
  Samenkomen van twee moleculen met een vergelijkbare structuur (zoals de receptoren van de EGFR-familie) die een homodimeer (dezelfde moleculen) of een heterodimeer (verschillende moleculen) vormen.
- Dizygoot
  Wordt gezegd van een twee-eiige tweeling.
- DNA
  DNA bevat alle informatie nodig voor de ontwikkeling en werking van het organisme. Alle cellen van ons organisme bevatten DNA.
- Doelgerichte behandeling
  Behandeling die specifiek op de kankercellen is gericht en de normale cellen spaart.
- Doelorganen
  Hypertensie beschadigt sommige organen op een sluipende manier: de slagaders, de hersenen, het hart, de nieren en de ogen.
- Dominante overerving
  ziekte die zich ontwikkelt door de overerving van een foutief gen van één van beide ouders.
- Donor
  Iemand die bloed of een orgaan voor transplantatie afstaat.
- Dopamine
  Dopamine is één van de talrijke neurotransmitters die circuleren in de hersenen. Een neurotransmitter is een stof die afgegeven wordt door de zenuwcellen en dient om informatie door te geven.
- Dopamine agonisten
  Klasse van geneesmiddelen die worden gebruikt bij de behandeling van de ziekte van Parkinson. Ze stimuleren de dopaminerge receptoren van de neuronen.
- Dunne darm
  Deel van de darm tussen de maag en de dikke darm.
- Dysautonomie
  Aandoening van het zogeheten autonome zenuwstelsel, dat in het bijzonder de spieren van de spijsvertering, de blaas en de bloedvaten stuurt. Dysautonome stoornissen veroorzaken diarree, constipatie, daling van de bloeddruk…
- Dysovulatie
  afwijking van de eisprong.
- Dysplasie
  Precancereuze ontaarding van de cel.
- Dyspneu
  Gevoel van kortademigheid.
- Dysurie
  Moeite om de blaas te ledigen, als gevolg van een subvesicale obstructie.
E
- Ecchymose
  Onderhuidse bloedcollectie
- Echografie
  Brengt door middel van geluidsgolven het te onderzoeken lichaamsdeel in beeld.
- Eczeem
  Synoniem van atopische dermatitis.
- EEG
  Elektro-encefalogram. Meet de elektrische activiteit van de hersenschors (cortex).
- Eenheid alcohol
  de hoeveelheid zuivere alcohol die in een alcoholische drank zit. Een eenheid komt over het algemeen overeen met 10 gram zuivere alcohol. Een glas alcoholische drank geserveerd in een standaardglas komt overeen met een alcoholeenheid.
- Eenvoudige partiële aanval
  Focale aanval die geen bewustzijnsverandering veroorzaakt.
- Eicel
  Geslachtscel of vrouwelijke gameet, bevat de helft van de chromosomen van de moeder. Na de uitdrijving door de eierstok is de eicel slechts 24 uur vruchtbaar tijdens de afdaling in de eileider. Wanneer een bevruchting heeft plaatsgevonden, spreken we van ovule (of ei).
- eierstokken
  de eierstokken maken deel uit van het vrouwelijke voortplantingssysteem. Er zijn twee eierstokken. Ze bevinden zich elk aan weerszijden van de baarmoeder en zijn ermee verbonden door de eileiders. Hun belangrijkste functie is de productie van de eicellen en de vrouwelijke geslachtshormonen.
- Eiwit
  Grote molecule die uit aminozuren bestaat. Is een essentieel bestanddeel van het menselijk lichaam.
- Elektro-encefalogram
  Registratie van de elektrische hersenactiviteit.
- Elektrocardiogram
  Pijnloos onderzoek dat de elektrische activiteit van het hart registreert. Controleert de regelmaat van het hartritme, gaat na of er sprake is van hypertrofie van sommige delen van het hart en/of van tekenen van myocardischemie te wijten aan een vernauwing van de kransslagaders.
- Elektroconvulsietherapie
  Behandeling van ernstige vormen van depressie met elektroshocks.
- Embryo
  product van de bevruchting.
- Emfyseem
  Aantasting van het elastische longweefsel (de lucht blijft gedeeltelijk in de longen zitten) en vernietiging van de longblaasjes, d.w.z. de eenheden die voor de gasuitwisselingen zorgen tussen het bloed en de lucht (zuurstoftoevoer naar het bloed, eliminatie van koolzuurgas).
- Endocriene klier
  klier die stoffen (hormonen) produceert en ze afstaat aan de bloedbanen.
- Endocriene verstoorders
  niet-hormonale stoffen in het milieu die de normale hormonale werking verstoren.
- Endometrioom
  endometriosecyste in de eierstok.
- Endometriose
  ziekte die gekenmerkt wordt door endometriumklieren buiten de baarmoederholte.
- Endometrium
  Een sterk doorbloed weefsel dat de binnenzijde van de baarmoeder bekleedt. Dit weefsel wordt tijdens elke menstruatiecyclus dikker om eventueel een embryo te ontvangen. Als op het einde van de menstruatiecyclus geen embryo is ingenesteld, zal een groot deel van het baarmoederslijmvlies zich losmaken, en zo de menstruatie vormen.
- Endoscoop
  Soepele optische buis uitgerust met verlichting en aan het eind verbonden met een kleine camera. De endoscoop wordt ingebracht in het lichaam om een endoscopie uit te voeren, dit is een onderzoek waarbij de arts de binnenkant van een orgaan, een buis of een holte kan bekijken.
- Endoscopie
  visueel onderzoek van de binnenkant van een orgaan of een holte via inbrenging in het lichaam van een flexibel optisch buisje dat uitgerust is met een verlichtingssysteem en verbonden is met een videocamera.
- Endothelinereceptorantagonist
  Geneesmiddel dat specifiek gericht is tegen de mechanismen die leiden tot de ontwikkeling van pulmonale arteriële hypertensie.
- Enthese
  Aanhechtingspunt van een pees of een ligament aan het bot.
- Enthesitis
  Ontsteking van een enthese.
- Enzym
  eiwit dat chemische processen versnelt in een organisme.
- Enzyminductor
  Geneesmiddel dat de synthese van de leverenzymen bevordert die een rol spelen bij de metabolisatie (uitscheiding) van geneesmiddelen.
- Epididymis
  Bijbal, uitscheidingskanaal van de teelbal.
- Epilepsiehaard
  Zone in de hersenschors die de focale aanval veroorzaakt.
- Epileptogeen
  Wat epilepsieaanvallen bevordert.
- Episodisch geheugen
  Geheel van herinneringen aan persoonlijk beleefde episodes of aan informatie die werd opgenomen in een precieze tijd-ruimtecontext.
- Epitheel
  Geheel van cellulair weefsel dat het oppervlak van organen bedekt, zowel aan de buitenkant (huid, slijmvlies van de natuurlijke lichaamsopeningen) als aan de binnenkant (holtes van het hart, het spijsverteringssysteem enz.).
- Epitheelweefsel
  zie epitheel.
- Erectiele disfunctie
  het moeilijk kunnen krijgen en houden van een erectie.
- Erectiepillen
  Benaming van fosfodiësterase type 5-remmers, ook PDE5-remmers genoemd (Cialis®, Levitra® en Viagra®). Hun toediening brengt immers alleen een erectie teweeg als de patiënt ook seksueel opgewonden is.
- Erectiestoornissen
  Blijvend onvermogen om een voldoende stevige erectie te krijgen of te behouden voor een bevredigende seksuele activiteit. Deze definitie houdt rekening met de bevrediging van beide partners.
- Eructatie
  Uitstoten van lucht, zonder maaginhoud.
- Erytheem
  Rode plek op de huid.
- Erythrodermie
  Ontstekingsziekte van de huid met aantasting van het volledige lichaam.
- Erythrodermische psoriasis
  Psoriasis die meer dan 90% van het huidoppervlak aantast. Bij deze gegeneraliseerde vorm is een ziekenhuisopname vaak noodzakelijk.
- Erytrofobie
  Bloosangst.
- Erytropoëtine
  Door de nieren aangemaakt hormoon dat de vorming van rode bloedcellen stimuleert. Een tekort leidt tot anemie.
- Essentiële hypertensie
  In de overgrote meerderheid van de gevallen (95%) wordt er een specifieke aandoening opgespoord die de arteriële hypertensie kan verklaren. We spreken dan van essentiële of primaire hypertensie.
- ESW
  Een secondewaarde. Eén van de ademhalingsparameters die aangetast zijn bij een obstructiestoornis.
- Exacerbatie
  Aanval waarbij alle symptomen verergeren. Kan dodelijk zijn en is bijzonder belastend voor de patiënt.
- Excisie
  Uitsnijding.
- Exocriene pancreasinsufficiëntie
  Exocriene pancreasinsufficiëntie ontstaat als de pancreas zijn exocriene functie - de productie van spijsverteringsenzymen - niet meer naar behoren kan vervullen.
- Expectoratie
  Ophoesten van slijm (fluimen).
- Extra-uteriene zwangerschap
  zwangerschap buiten de baarmoeder.
F
- Familiaire adenomateuze polyposis
  erfelijke aandoening die gekenmerkt wordt door de ontwikkeling, vanaf de adolescentie en de jongvolwassenheid, van honderden, zelfs duizenden poliepen op de binnenwand van de dikke darm en het rectum. Het belangrijkste risico hierbij is wel dat een van die talloze poliepen kan uitgroeien tot een kwaadaardig gezwel.
- Fibroadenoom
  Goedaardig borstgezwel.
- FIGO-classificatie
  Internationaal systeem om het stadium van een welbepaalde kanker eenduidig weer te geven.
- FISH (fluorescentie-in-situhybridisatie)
  Techniek uit de moleculaire biologie die sondes gebruikt waarop een fluorescerende merkstof is aangebracht.
- Fistel
  Abnormale verbinding tussen twee aangrenzende organen.
- Flagellum
  zweepdraad, aanhangsel waarmee een cel, bijvoorbeeld een zaadcel, zich kan voortbewegen.
- Follikel
  Bevindt zich in de eierstok en bestaat uit celaggregaten die een sferische structuur vormen. Hij bevat de eicel die zich bij de ovulatie zal losmaken.
- Follikels
  structuren in de vorm van zakjes die zich in de eierstokken bevinden, waarin zich de eicellen ontwikkelen. Ze evolueren in de loop van de tijd en maken verschillende stadia door: primordiaal, primair, secundair, preantraal, antraal en De Graaf.
- Fosfaat
  chemische verbinding van één molecule fosfor en vier moleculen zuurstof, die zich met andere moleculen kan binden.
- Fosfatase
  enzym dat een rol speelt in de fosforstofwisseling.
- Fosfo-ethanolamine
  chemische verbinding van fosfaat en ethanolamine; zit in bepaalde fosfolipiden die een essentieel bestanddeel zijn van celmembranen.
- Fosfodiësterasen
  Enzymen die GMPc afbreken, een stof die de gladde spieren in de bloedvaten of tussen de holten van de zwellichamen doet verslappen. Erectiepillen remmen deze enzymen af.
- Fotosensibiliserend
  Wordt gezegd van een medicijn dat de gevoeligheid van de huid voor ultraviolette straling versterkt.
- Frax
  Fractuur risico assessment tool. Het model, ‘Frax’ genoemd, vermeldt in een percentage hoe groot tijdens de tien volgende jaren het risico zal zijn op een fractuur door aanzienlijke osteoporose (dijbeen, pols, bovenarmbeen, inzakking van de wervels).
- FSH
  Het follikelstimulerend hormoon wordt aangemaakt door de hypofyse. Bij de vrouw zorgt het hoofdzakelijk voor de ontwikkeling van ovariële follikels, bij de man speelt dit hormoon een rol bij de spermatogenese (vorming van spermatozoïden).
- Functionele ademtest
  Synoniem van spirometrie. Pijnloos medisch onderzoek waarbij alle ademvolumes en -debieten bij het in- en uitademen geëvalueerd worden. Op die manier kunnen zogenaamde obstructieve stoornissen opgespoord worden waarbij de debieten.
- Fungaal
  Veroorzaakt door een schimmel.
G
- Gal
  Dikke vloeistof die afgescheiden wordt door de lever, opgeslagen wordt in de galblaas en tijdens de maaltijd uitgescheiden wordt in de twaalfvingerige darm.
- Gastrectomie
  Verwijdering van de maag. Een gastrectomie kan totaal of partieel zijn.
- Gastroscopie
  Endoscopisch maagonderzoek.
- Gedragsstoornis
  Psychiatrische afwijking in de kindertijd die gekenmerkt wordt door agressief, gewelddadig gedrag en in de regel ook door het overtreden van sociale regels. Verschilt van sommige gedragingen door zijn indringend en permanent karakter.
- Gedragstherapie
  Psychotherapie die gedragsverandering wil teweegbrengen door in te werken op gedragingen en eraan gekoppelde gedachten (cognities) (cognitieve gedragstherapie).
- Geel lichaam
  Het resultaat van de omvorming van de follikel van De Graaf (rijpe follikel binnen in de eierstok) na uitdrijving van de eicel tijdens de ovulatie. Het gele lichaam vormt zich in de tweede helft van de menstruatiecyclus en scheidt progesteron af. In afwezigheid van zwangerschap zal het gele lichaam degenereren en begint de menstruatie, het begin van een nieuwe cyclus.
- Geglyceerd hemoglobine
  Deze molecule geeft een goed beeld over het bloedsuikergehalte van de afgelopen drie maanden.
- Geheugen
  het vermogen om informatie op te slaan, te bewaren en later opnieuw te gebruiken door het herkennen van informatie (recognitie) of het actief uit het geheugen opdiepen van informatie (reproductie).
- Geleidingssnelheid
  Meting van de snelheid waarmee de elektriciteit door de zenuwen gaat. De snelheid vertraagt in geval van polyneuropathie.
- Gen
  Stuk van een DNA-keten (DNA = desoxy ribonucleïne zuur). DNA is de informatiedrager die noodzakelijk is voor de eiwitsynthese. DNA zit in al onze lichaamscellen.
- Geneesmiddelenmisbruik
  Overmatig gebruik van geneesmiddelen dat tot gewenning leidt en chronische hoofdpijn veroorzaakt.
- Gevoeligheid van de tastzin
  De gevoeligheid wisselt af in geval van neuropathie. Bijvoorbeeld het gevoel dat u op watten stapt of kousen aanuw voeten draagt.
- Gewricht
  Structuur die de botten samenhoudt en beweging mogelijk maakt.
- Globaal cardiovasculair risico
  Vloeit voort uit de aanwezigheid van de verschillende cardiovasculaire risicofactoren. Wordt gedefinieerd door de kans op een fatale plotse aandoening van het hart- of vaatstelsel in de loop van de komende tien jaar.
- Glucagon
  Hormoon dat de pancreas afscheidt en dat het suikergehalte in het bloed verhoogt.
- Glucose
  Ook druivensuiker genoemd, een essentiële brandstof voor het menselijk lichaam, die snel in het bloed kan worden opgenomen.
- Glutamaat
  Neurotransmitter waarvan het gehalte te hoog ligt bij alzheimerpatiënten.
- Glycemie
  Bloedsuikerspiegel.
- GnRH
  hormoon dat wordt geproduceerd door de hypothalamus.
- Goiter
  vergroting van de schildklieromvang.
- Gonadotrofine
  hormoon dat wordt geproduceerd door de hypofyse.
- Gonartrose
  Knieartrose.
- Gynaecomastie
  Opzwelling van de borstklier bij mannen.
H
- Hallucinatie
  Waarnemingsstoornis die optreedt zonder echte prikkels van buitenaf. Een hallucinatie wordt vaak omschreven als een 'perceptie zonder voorwerp'.
- Handicap
  Gevolg van de deficits voor de lichaamsfuncties van de patiënt, rekening houdend met externe factoren. Eenzelfde deficit kan min of meer invaliderend zijn, naargelang de omgeving van de patiënt is aangepast. Een beenverlamming kan de patiënt verhinderen om te lopen. De handicap die voortvloeit uit dat deficit, wordt verminderd door op krukken te lopen.
- Hartaandoening
  Erectiepillen zijn gecontraindiceerd bij recente of zich ontwikkelende cardiale of cerebrovasculaire accidenten (beroerte of hersentrombose) en als seks te belastend is voor het hart.
- Hartechografie
  Beeldvormingstechniek gebaseerd op ultrasonen. Brengt de verschillende delen van het hart in beeld en meet hun afmetingen en de dikte van de hartspier. De dopplertechnologie meet bovendien ook de bloedstromen. Ze wordt ook toegepast op de slagaders als hun doordringbaarheid moet worden nagegaan.
- Hartinsufficiëntie
  Gevorderd stadium van hartbeschadiging waarbij het hart er niet meer in slaagt zijn pompfunctie op een adequate manier te vervullen.
- HbA1c
  Geglyceerd hemoglobine, wordt gemeten bij een bloedafname en geeft een goed beeld over het bloedsuikergehalte van de voorbije twee tot drie maanden.
- HDL-cholesterol
  High Density Lipoprotein-cholesterol, transporteiwit (lipoproteïne) dat overtollig cholesterol in het bloed bindt en afvoert naar de lever; ‘goede’cholesterol.
- Hematemesis
  Bloedbraken.
- Hemodialyse
  Gebruik van een apparaat om de afvalstoffen uit het bloed te filteren bij mensen met nierinsufficiëntie.
- Hemoglobine
  Eiwit in de rode bloedcel dat zuurstof transporteert.
- Hemolyse
  Vernietiging van rode bloedcellen in de bloedvaten.
- Hemolytische anemie
  Bloedarmoede waarbij de rode bloedcellen worden vernietigd vóór het verstrijken van hun normale levensduur.
- Hepatomegalie
  Vergrote lever.
- HER2/neu eiwit
  Eiwit dat bij 15 à 25% van de patiënten met borstkanker overmatig wordt aangemaakt.
- Hersenschors
  Laag neuronen die het hersenoppervlak bekleden. In de hersenschors (of cortex) bevinden zich de hogere hersenfuncties.
- Herval
  Het opnieuw opflakkeren van de verschijnselen van een ziekte, nadat ze genezen leek.
- Hiv
  Humaan immunodeciciëntievirus, virus dat aids veroorzaakt.
- Hoge bloeddruk
  Te hoge druk in de slagaders (meer dan 140 mm kwik voor de 'bovendruk' (systolische bloeddruk) of meer dan 90 mm kwik voor de 'onderdruk' (diastolische bloeddruk).
- Homozygoot
  Wordt gezegd van een eeneiige tweeling.
- Hormonale substitutie
  Hormoonvervangende therapie tijdens de menopauze.
- Hormoongevoelig
  Wordt gezegd van een kanker die hormoonreceptoren bevat en die goed reageert op hormoontherapie.
- Hormoongevoelige tumor
  Aanwezigheid van hormoonreceptoren of hormoonbindingsplaatsen ter hoogte van de cel.
- Hühnertest
  test om aanwezigheid van zaadcellen in het baarmoederhalsslijm te evalueren.
- Huismijten
  Dermatofagoïden die zowat overal in huis leven, vooral op plaatsen waar ze eten vinden (in stof ) en waar ze zich kunnen voortplanten (vocht). Ze nestelen zich het liefst in tapijten, meubelbekledingen, gordijnen en vooral matrassen en hoofdkussens. De uitwerpselen van huismijten bevatten allergiserende eiwitten die voortdurend in de lucht zweven.
- Humaan papillomavirus
  Seksueel overdraagbaar virus dat diverse huidletsels en slijmvliesletsels veroorzaakt en een rol speelt in het ontstaan van baarmoederhalskanker en anale kanker.
- Hydroxyapatiet
  botmineraal, bestaat vooral uit calciumfosfaat.
- Hyperandrogenisme
  Overmaat aan androgenen of mannelijke hormonen, waarvan testosteron het best bekend is. Hyperandrogenisme kan verantwoordelijk zijn voor een toename van de lichaamsbeharing, acne, cyclusstoornissen en tekens van virilisatie.
- Hypercalcemie
  Calciumgehalte in het bloed hoger dan normaal. Hypercalciëmie kan tot uiting komen in eetlustverlies, misselijkheid, dehydratatie en dorst, vermoeidheid, verzwakte spieren, spijsverterings- en bewustzijnsproblemen...
- Hypercholesterolemie
  Verhoogd cholesterolgehalte in het bloed.
- Hyperglycemie
  Verhoogde bloedsuikerspiegel.
- Hyperplasie
  Toename van het volume van een orgaan of een deel van een orgaan door abnormale celwoekering.
- Hyperreactiviteit
  Abnormale reactie van de bronchusspier op fysiologische prikkels zoals kou of inspanning. Wordt veroorzaakt door een ontsteking van de bronchiën.
- Hypertensieopstoot
  Crisis waarbij de bloeddruk plots stijgt tot zeer hoge waarden, vaak boven de 200 mmHg.
- Hypofarynx
  het onderste deel van de keelholte, achter de epiglottis. De hypofarynx zorgt voor de afsluiting van het strottenhoofd tijdens het slikken.
- Hypofosfatasemie
  te lage bloedspiegel aan alkalisch fosfatase.
- Hypofosfatasie
  aangeboren stofwisselingsstoornis door gebrek aan alkalisch fosfatase.
- Hypofyse
  Endocriene hersenklier.
- Hypogammaglobulinemie
  Tekort aan antistoffen.
- Hypoglycemie
  Verlaagde bloedsuikerspiegel.
- Hypomanie
  Toestand van een uitgelaten stemming met matige intensiteit.
- Hypothalamus
  Deel van de hersenen dat onder meer de werking van de hypofyse regelt.
- Hysterosalpingografie
  radiografie van de baarmoeder en de eileiders.
- Hysteroscopie
  Medisch onderzoek waarbij een dunne buis die is uitgerust met een kleine camera via de vagina wordt ingebracht om de binnenkant van de baarmoederholte te bekijken. Door dit buisje wordt vocht of gas in de baarmoeder gebracht om ze te doen uitzetten en beter te kunnen onderzoeken.
I
- Idiopathisch
  Niet veroorzaakt door een andere medische aandoening of door de inname van geneesmiddelen.
- IHC (immunohistochemie)
  Kleuringstechniek om een weefselcoupe onder de microscoop te onderzoeken en een welbepaald eiwit op te sporen door middel van een antilichaam. Het eiwit wordt zichtbaar dankzij een specifieke merkstof, bijvoorbeeld een fluorescerend product.
- Ileum
  Uiteinde van de dunne darm.
- Immunodeficiëntie
  Verzwakking van het immuunsysteem van het organisme.
- Immunoglobulinen
  Antilichamen die aangemaakt worden door de plasmacellen en die een rol spelen in ons afweersysteem.
- Immunologie
  Wetenschap die het immuunsysteem bestudeert, het afweersysteem van het organisme tegen voor het lichaam vreemde stoffen; dit is een complex systeem waarin specifieke cellen en antilichamen een rol spelen.
- Immunosuppressivum
  geneesmiddel dat de afweerreacties van het lichaam tegen een antigeen (vreemd lichaam dat in het lichaam dringt) onderdrukt of vermindert.
- Immunotherapie
  Therapie gebaseerd op de toediening van antistoffen die specifiek gericht zijn tegen de kankercellen.
- Immuunreconstitutiesyndroom
  Een verergering van de symptomen, die zich kan voordoen bij het begin van een antiretrovirale therapie (ART).
- Immuunsysteem
  Systeem dat alle afweermechanismen van het lichaam omvat tegen wat het als vreemde indringers beschouwt: bacteriën, virussen,…
- Implanteerbare injectiekamer
  Kein doosje dat onder de huid wordt geplaatst, doorgaans onder het sleutelbeen, en via een soepel en dun buisje verbonden is met een ader. Via de implanteerbare injectiekamer kan een infuus met chemotherapie (en andere geneesmiddelen) worden toegediend zonder de aders te irriteren of mogelijk een lek te veroorzaken. Ook kan gemakkelijk bloed worden afgenomen. We noemen die kamer dikwijls ‘poort’ of Port-à-Cath® (handelsmerk).
- Incidentie
  Aantal nieuwe ziektegevallen per jaar.
- Infarct
  Onderbreking van de bloedcirculatie, waardoor de weefsels in het betrokken gebied afsterven. Kan het hart treffen (hartinfarct), de hersenen (cerebrovasculair accident) of een ander lichaamsdeel.
- Inflammatoir
  Gekenmerkt door een ontsteking met tekens zoals roodheid, warmte en zwelling.
- Inhalator
  Toestel om de geneesmiddelen rechtstreeks in de bronchiën te brengen.
- Innesteling
  inplanting.
- Inplanting
  innesteling (van het embryo).
- Inslerscore
  score om de kwaliteit van het baarmoederhalsslijm te evalueren.
- Inspanningsproef
  Deze test op een hometrainer of – in zeldzamer gevallen – op een loopband evalueert de reactie van het cardiovasculaire systeem op inspanningen en brengt op die manier eventuele geruisloze hartafwijkingen aan het licht in rust (symptomen of afwijkingen op het ECG). De proef kan een slechte doorbloeding van een deel van het hart opsporen bij inspanning, als gevolg van een vernauwing van de kransslagaders. Hij is ook nuttig om het inspanningsvermogen te evalueren na een hartaccident of bij personen die na hun 40ste opnieuw willen sporten.
- Insuline
  Een eiwit met een bloedsuikerverlagend effect, afgescheiden door de pancreas.
- Insulineresistentie
  Het ongevoelig worden van de lichaamscellen aan insuline.
- Intraveneus infuus
  Er wordt een katheter in een ader ingebracht om geneesmiddelen rechtstreeks in het bloed toe te dienen.
K
- Katheter
  Buisje in soepele kunststof dat door de huid in een bloedvat of lichaamsholte (bv. de buik) wordt geplaatst.
- Keratine
  Vezelig eiwit in huidcellen, nagels, haren.
- Keratinocyten
  De cellen waaruit de bovenste huidlaag (epidermis) is opgebouwd en die zich normaal gemiddeld om de 28 dagen vernieuwen.
- Keratinocyten
  Huidcellen die keratine opstapelen.
- Keto-acidose
  Gevaarlijke diabetesverwikkeling waarbij de hyperglycemie gepaard gaat met verzuring van het lichaam; te wijten aan insulinegebrek (zie type 1 diabetes).
- Kiemen
  microbiële micro-organismen die ziekten veroorzaken.
- Kinderneuroloog
  Arts die gespecialiseerd is in neurologische aandoeningen bij kinderen.
- Kinderpsychiater
  Psychiater die gespecialiseerd is in psychiatrische stoornissen bij kinderen en adolescenten.
- Knobbel
  afgeronde tumor die zich ontwikkelt op het oppervlak van een orgaan of weefsel. Een knobbel kan goedaardig of kwaadaardig zijn.
- Knobbels van Bouchard
  Typische vervormingen aan de gewrichten van de middenkootjes.
- Knobbels van Heberden
  Vervormingen aan de gewrichten van de vingertoppen (eindkootjes).
- Koebnerfenomeen
  Verschijnsel waarbij verwonding van de opperhuid psoriasis uitlokt.
- Kraakbeen
  Kraakbeen is een speciale vorm van bindweefsel met een elastisch karakter. Het bedekt het uiteinde van de botten, ter hoogte van de gewrichten.
- Kransslagader
  Twee slagaders die opstijgen uit de aorta en de hartspier van bloed voorzien.
L
- Laparoscopie
  Kijkoperatie waarbij de buikholte met gas wordt opgeblazen om dan via kleine incisies instrumenten en een kijkbuis in te brengen.
- LDL-cholesterol
  Low Density Lipoprotein-cholesterol, transporteiwit (lipoproteïne) dat cholesterol bindt en afzet in de vaatwand; ‘slechte’ cholesterol.
- Leerstoornissen
  Geheel van dysfuncties die veroorzaakt worden door problemen om informatie te verwerken. Leerstoornissen uiten zich in achterstand bij of problemen met lezen, schrijven en/of rekenen.
- Leukopenie
  Daling van het aantal witte bloedcellen.
- Lewy-body-dementie
  vorm van dementie met symptomen die doen denken aan zowel de ziekte van Alzheimer als de ziekte van Parkinson door abnormale eiwitverdikkingen in de hersencellen.
- LH
  luteïniserend hormoon, een hormoon dat door de hypofyse wordt geproduceerd.
- LHRH-agonisten
  Hormoonbehandeling die de productie van LHRH blokkeert, het hormoon dat testosteron produceert.
- LHRH-hormoon
  Hormoon dat afgescheiden wordt door de hypothalamus en het luteïniserend hormoon (LH) produceert.
- Lichamelijk onderzoek
  Onderzoek door de arts om de fysieke parameters van de patiënt te evalueren: de bloeddruk meten, luisteren naar de longen, de reflexen testen,…
- Lipiden
  Algemene naam voor vetten en cholesterol.
- Lipidenprofiel
  Het gehalte aan totale HDL- en LDLcholesterol en triglyceriden in het bloed.
- Lipoproteïnen
  Vet transporterende eiwitten.
- Lithiase
  Steenvorming.
- Locoregionale behandeling
  Behandeling van de primaire tumor en van de omliggende lymfeklieren. Chirurgie en radiotherapie zijn allebei locoregionale behandelingen.
- Lombalgie
  Lagerugpijn.
- Lombartrose
  Artrose van de lendenwervels in de onderrug.
- Longarts
  Arts-specialist voor de aandoeningen van de longen en het longvlies, dus voor longkanker en mesothelioom.
- Longslagader
  Bloedvat dat het bloed van het rechterhart naar de longen voert. Veranderingen van de longslagaders kunnen de druk in die slagaders doen stijgen (pulmonale arteriële hypertensie).
- Luminotherapie
  Lichttherapie.
- Luteale insufficiëntie
  onvoldoende secretie van hormonen tijdens de tweede helft van de cyclus (de luteale fase) van de vrouw.
- Luteïniserend hormoon
  Hormoon dat afgescheiden wordt door de hypofyse en testosteron produceert.
- Lycopeen
  Pigment en antioxidant die vooral in tomaten zit.
- Lymfatisch
  van het lymfesysteem. De lymfe is een kleurloze of licht geelachtige vloeistof die zich bevindt in de lymfevaten, die door het hele lichaam lopen. Dat vocht bevat onder meer veel witte bloedcellen, en speelt een cruciale rol in het afweersysteem van het lichaam.
- Lymfeklier
  Kleine massa in het lymfestelsel dat opzwelt bij een ontsteking of als er tumorcellen in doordringen.
- Lymfeoedeem
  Zwelling van de arm en/of de hand na verwijdering van de okselklieren en/of bestraling van de oksel.
- Lymfocyt
  Bepaald soort witte bloedcel dat een centrale rol speelt bij het ontstaan van psoriasis.
- Lymfocyten
  Soort witte bloedcellen die bij psoriasis betrokken zijn in het ontstekingsproces.
- Lymfocytose
  Toename van het aantal van een soort witte bloedcellen die lymfocyten worden genoemd.
M
- Magnetische resonantie
  Techniek waarbij gebruik wordt gemaakt van een magnetisch veld, om opeenvolgende doorsneden te maken van de hersenen.
- Malabsorptie
  Het lichaam kan de voedingsstoffen niet opnemen als gevolg van een slechte spijsvertering (defect in het complexe proces van de spijsvertering).
- Mammografie
  Röntgenfoto van de borst.
- Manisch
  Wordt gezegd van een toestand van overdreven euforie die gepaard gaat met grootheidswaan. Is de exaltatiefase van een bipolaire stoornis.
- Manisch-depressieve stoornis
  Oude benaming van de bipolaire stoornis die, zoals zijn naam aangeeft, vooral overeenstemt met bipolaire stoornissen type I (manische en depressieve fases). De moderne nomenclatuur stelt de termen bipolaire stoornissen type I en II voor.
- Manische fase
  Geestestoestand waarin de persoon bijzonder euforisch, expansief of prikkelbaar is. Ze stemt overeen met de euforische stemmingsfase van een bipolaire stoornis type I.
- Manometrie
  Drukmeting.
- Mastectomie
  Synoniem voor mammectomie; gedeeltelijke of volledige verwijdering van een of beide borsten.
- Megakaryocyt
  Voorlopercel in beenmerg waaruit bloedplaatjes worden gevormd
- Melena
  Zwarte stoelgang door bloedverlies ter hoogte van maag of dunne darm.
- Memantine
  Geneesmiddel dat inwerkt op het glutamaterg systeem en de symptomen van de ziekte stabiliseert.
- Membrana pellucida
  extern membraan van de eicel.
- Menopauze
  periode die wordt gekenmerkt door het wegvallen van de menstruatiecyclus en de eisprong.
- menorragie
  abnormaal lange en overvloedige maandstonden.
- Menstruatiecyclus
  Opeenvolgende fenomenen teweeggebracht door neuro-endocriene hormonen (o.a. ovariële hormonen) die de baarmoeder moeten klaarmaken voor de innesteling van een eitje. De menstruatiebloeding (de menstruatie) is de enige klinische uiting; de eerste dag ervan komt overeen met het begin van de menstruatiecyclus.
- Menstruaties
  als er zich geen embryo inplant in de baarmoeder, zal het baarmoederslijmvlies, dat dikker en anders was geworden om het embryo te kunnen ontvangen, worden uitgestoten in de vorm van menstruatie.
- Metabool syndroom
  Combinatie van centrale obesitas en diverse stoornissen zoals hoge bloeddruk, insulineresistentie, een verstoorde cholesterolbalans (vermindering van de 'goede' HDL-cholesterol) en glucose-intolerantie (= prediabetes), stuk voor stuk cardiovasculaire risicofactoren.
- Metastasen
  Kankercellen die zich ontwikkelen op afstand van de primaire tumor. Ze kunnen circuleren in het vaat- of lymfestelsel en tumoren vormen in andere organen.
- Microalbuminurie
  Kleine opspoorbare hoeveelheden albumine (soort eiwit) in de urine; vroegtijdig teken van nieraantasting.
- Mictie
  Het plassen.
- Middenrif
  Ademhalingsspier die de borstkas scheidt van de buik.
- Mineralisatie van de beenderen
  afzetting van calciumfosfaat in de beenderen.
- Mini Mental State Evaluation
  Courant gebruikte test om snel de cognitieve toestand van een patiënt te evalueren. De test omvat een reeks vragen. Een score onder de 24 wijst met zekerheid op een aantasting van de intellectuele functies.
- Moederkoornderivaten
  Dihydro-ergotamine (Diergo), wordt via de neus toegediend, wordt sinds de komst van de triptanen niet meer veel gebruikt bij de behandeling van migraine.
- Mohs micrografische chirurgie
  Chirurgische techniek waarbij onmiddellijk alle snijvlakken worden gecontroleerd.
- Monoartritis
  Ontsteking van het synoviaal membraan van één enkel gewricht.
- Monofilament
  Filament in nylon, wordt tegen de voetzool gehouden om zo de gevoeligheid te testen.
- Monoklonale antistof
  Antistof die een specifiek eiwit op het celoppervlak herkent. Deze bindt zich als een receptor aan dit eiwit aan het oppervlak van de cel en blokkeert de werking van die receptor om de cel te vernietigen.
- Monoklonale eiwitten
  Abnormale immunoglobulinen die aangemaakt worden door kankerplasmacellen. M-eiwitten planten zich in identieke vorm voort en zijn niet in staat om infecties te bestrijden.
- Mononeuropathie
  Aantasting van een enkele zenuw, bijvoorbeeld de oogzenuw.
- Monotherapie
  Gebruik van één enkel geneesmiddel.
- MRI
  Met deze niet-invasieve techniek krijgen we 2D- en 3D-beelden van het lichaam. Die beelden zijn heel nauwkeurig. De techniek berust op het gebruik van een sterk magnetisch veld.
- Mucolytica
  Geneesmiddelen die slijmen helpen afvoeren.
- Musofobie
  Muizenfobie.
- Mutatie
  Verandering in het genetische materiaal (DNA) van een organisme.
- Mutisme
  Al dan niet bewuste spraakarmoede.
- Myeline
  Vetachtige stof die als isolatie dient voor het axon en ervoor zorgt dat het sneller informatie kan overdragen.
- Myoclonische aanval
  Primair gegeneraliseerde aanval waarbij de ledematen gedurende korte tijd schokken (zonder bewustzijnsverandering).
- Myometrium
  spierweefsel van de baarmoeder.
N
- Nachtelijke erectiemeting
  Meting van nachtelijke erecties via diverse technieken, om na te gaan of alles nog goed werkt (bezenuwing, bloedtoevoer, zwellichamen). Deze technieken evalueren de volumevergroting van de penis en soms ook zijn stijfheid.
- NARI’s
  Noradrenalin reuptake inhibitors (noradrenaline-opnameremmers).
- Nefroloog
  Arts gespecialiseerd in nierziekten en hypertensie.
- Negatief symptoom
  Symptoom van schizofrenie dat gekenmerkt wordt door een verminderd functioneren (motivatieverlies, neerslachtigheid…).
- Neoadjuvant
  Een kankerbehandeling die gegeven wordt vóór een operatie om de ingreep mogelijk te maken (bijvoorbeeld een behandeling met chemotherapie, een hormoontherapie of een radiotherapie om de tumor te verkleinen zodat hij makkelijker te opereren is).
- Neuron
  Hersencel die een rol speelt bij de zenuwprikkeloverdracht. De hersenen bevatten miljarden neuronen, die een zeer complex netwerk vormen.
- Neuropathische pijn
  Pijnsoort dat in verband wordt gebracht met een zenuwaantasting door diabetes. Diabetische polyneuropathie is de meest frequente vorm.
- Neuropsycholoog
  Psycholoog die gespecialiseerd is in het testen van de cognitieve (intellectuele) functies.
- Neurotransmitter
  Molecule die wordt afgegeven door de neuronen, als antwoord op een zenuwprikkel. De neurotransmitter zorgt ervoor dat die boodschap wordt overgedragen van neuron tot neuron.
- Nicotine
  de belangrijkste verslavende stof in tabak
- Nicotinevervangers
  producten waarin nicotine zit en die worden gebruikt in plaats van tabak. Ze verminderen of heffen de ontwenningsverschijnselen zelfs op.
- Nierinsufficiëntie
  Verminderde capaciteit van de nieren om selectief water, zout en afvalstoffen van het lichaam uit te scheiden. In het ergste stadium is dialyse (kunstnier) of een niertransplantatie vereist. Dit is trouwens ook een cardiovasculaire risicofactor.
- Nitraatderivaten
  Zijn geneesmiddelen die toegediend worden aan patiënten met angina pectoris. Ze doen de slagaders uitzetten die het hart van bloed voorzien. Als ze samen toegediend worden met erectiepillen kunnen ze gevaarlijke bloeddrukdalingen veroorzaken.
- NMDA-receptor
  Receptor die gestimuleerd wordt door glutamaat (zie glutamaat).
- Nodulair
  Gelijkend op een knobbeltje.
- Nucleaire magnetische resonantie
  Gedetailleerde scan van de borst door een magnetisch veld en radiogolven.
- Nucleotide
  basiselement van DNA en RNA, bevat een tot drie fosfaatgroepen.
- Nycturie
  's nachts meer dan één keer moeten opstaan om te plassen, vaak gepaard met of onmiddellijk voorafgegaan door hevige aandrang.
O
- Odontohypofosfatasie
  hypofosfatasie die zich uitsluitend uit door versneld verlies van melktanden en/of definitieve tanden.
- Oestradiol
  hormoon dat door de eierstokken wordt geproduceerd.
- Oestrogeen
  Vrouwelijk geslachtshormoon, bij de vrouw hoofdzakelijk aangemaakt door de eierstokken en in mindere mate door weefsels als de lever, bijnieren, borsten en het vetweefsel. Het zorgt voor de ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken zoals de borsten.
- Okselklieren
  Lymfeklieren in de oksel waar borstkankercellen kunnen terechtkomen en blijven groeien.
- Okseltoilet
  De lymfeklieren worden verwijderd uit de oksel (holte onder de arm) om ze te onderzoeken en de uitgebreidheid van de borstkanker te bepalen.
- Okseluitruiming
  Verwijdering van okselklieren met behulp van een operatie.
- Oligoartritis
  Gelijktijdige ontsteking van het synoviaal membraan van 2 of 3 gewrichten.
- Oligoasthenoteratozoöspermie/OAT
  minder, minder beweeglijke en afwijkende gevormde zaadcellen.
- Omega 3
  Onverzadigd vetzuur dat een belangrijke rol speelt bij de preventie van hart- en vaatziekten.
- Oncoloog
  Arts-specialist in kanker en de medicamenteuze behandelingen daarvan.
- Ontsteking
  Geheel van reacties van het lichaam op (chemische, fysische of infectieuze) een aanval. De belangrijkste symptomen zijn: rode uitslag, warmte, zwelling en pijn.
- Ontwenning
  Plots stoppen met een bepaalde stof (geneesmiddel, alcohol, drug…).
- Onverzadigde vetten
  Vooral aanwezig in plantaardige vetten en oliën; beschermen tegen atherosclerose.
- Onvruchtbaarheid
  als een koppel er na ongeveer een jaar regelmatige geslachtsgemeenschap zonder voorbehoedmiddel er niet in slaagt om zwanger te worden.
- Oogledenoedeem
  Zwelling van de oogleden die veroorzaakt wordt door vochtopstapeling achter de oogleden.
- Ophidiofobie
  Slangenfobie.
- Opperhuid
  De bovenste huidlaag. Haar belangrijkste functie is om een buffer te vormen tussen het lichaam en de externe omgeving. Ze bestaat zelf uit vijf lagen. De carcinomen ontwikkelen zich in de twee diepst gelegen lagen: het stratum spinosum en de basale cellaag.
- Opportunistische infecties
  Infecties die ‘profiteren’ van de verzwakking van het immuunsysteem als gevolg van een besmetting met hiv, om zich te vermenigvuldigen.
- Oppositionele stoornis
  Psychiatrische stoornis in de kindertijd die gekenmerkt wordt door negatief, vijandig en tegelijk provocerend gedrag. Deze stoornis verschilt van de normale frustratiereacties die bij alle kinderen voorkomen door haar ernst en het leed dat ze veroorzaakt.
- Opstoot
  Periode van de chronische ziekte waarin de symptomen zich heel sterk manifesteren. Na een opstoot volgt een kortere of langere klachtenvrije periode (remissie).
- Orchidectomie
  Chirurgische verwijdering van de testikels.
- Orofarynx
  het bovenste deel van de keelholte, van het zachte verhemelte tot de amandelen. Dit deel van de keelholte staat in verbinding met de mond en neusholtes.
- Osteodensitometrie
  Onderzoek om de botdichtheid en het breukrisico te meten.
- Osteofyt
  Botuitsteeksel door overmatige botproductie. Ook wel ‘papegaaienbek’ genoemd.
- Osteomalacie
  zwakke botten door onvoldoende verkalking (vitamine D-tekort).
- Osteoporose
  Ziekte die gekenmerkt wordt door overmatige botbroosheid en het breukrisico sterk verhoogt. Osteoporose komt vaker voor bij vrouwen in de menopauze, maar ook mannen kunnen eraan lijden.
- Osteosclerose
  Botverharding die zich bij artrose voordoet aan de botuiteinden, net onder het kraakbeen.
- Osteotomie
  Chirurgische ingreep om sommige vormen van artrose te behandelen door bepaalde gewrichtsmisvormingen te corrigeren.
- Ovariële reserve
  voorraad eicellen of ovocyten in de eierstokken die tot rijping kunnen komen.
- Ovarium
  Orgaan van het vrouwelijke voortplantingssysteem. Er zijn twee eierstokken. Ze bevinden zich elk aan weerszijden van de baarmoeder en zijn ermee verbonden door de eileiders. Hun belangrijkste functie is de productie van de eicellen en de vrouwelijke geslachtshormonen.
- Ovariumfollikel
  zakje in de eierstok dat de eicel bevat.
- Ovocyt
  vrouwelijke gameet, eicel.
P
- Palliatief
  Term die gebruikt wordt als genezing niet meer mogelijk is en de behandeling alleen bestemd is om het comfort van de patiënt te verhogen.
- Pancreas
  Of alvleesklier, een orgaan in de buik gelegen, dat naast spijsverteringssappen ook onder meer insuline produceert.
- Pancreassap
  Vloeistof die afgescheiden wordt door de pancreas en noodzakelijke spijsverteringsenzymen bevat.
- Pancreatitis
  Ontsteking van de pancreas.
- Paniek
  Toestand van intense angst.
- Partiële (focale) aanval
  Aanval die ontstaat in een beperkt deel van de hersenen.
- Pathogene kiem
  Een meestal externe ziekteverwekker.
- Pathologie
  Aandoening van één of meer organen.
- Pathologisch-anatomisch onderzoek
  Onderzoek van weefsel of cellen die zijn afgenomen bij een patiënt tijdens een biopsie om afwijkingen die in verband worden gebracht met een aandoening op te sporen en te analyseren. Het onderzoek gebeurt vooral met de microscoop. Zonder pathologisch-anatomisch onderzoek kan geen diagnose van kanker worden gesteld. De resultaten zijn ook belangrijk bij het kiezen van de juiste behandeling.
- Pathologische anatomie
  Medisch specialisme dat zich toelegt op de macro- en microscopische studie van weefsels die met een biopsie of met een chirurgische ingreep zijn weggenomen. De specialist, de patholoog-anatoom, onderzoekt het tumorweefsel.
- PEF
  Maximale luchtstroom die iemand kan produceren bij uitademing. Geeft een goed beeld van de ESW (maximaal uitademingsvolume per seconde), dat gemeten wordt met een spirometer, en van de graad van bronchiale obstructie en van astmacontrole. Wordt gemeten met een klein, eenvoudig, gebruiksvriendelijk en goedkoop toestel: de piekstroommeter.
- Pepsine
  Maagenzym dat de eiwitten afbreekt, zodat ze kunnen worden opgenomen door de darmen.
- Perineum
  Musculo-aponeurotisch geheel dat de bekkenorganen ondersteunt.
- Peritoneale dialyse
  Zuiveren van het bloed waarbij het buikvlies (peritoneum) als filter werkt en de spoelvloeistof in de buikholte wordt gebracht en nadien wordt verwijderd.
- Peritoneum
  buikvlies, dun membraan dat de binnenzijde van de buikholte bekleedt.
- PET-scan
  Een isotopisch onderzoek via medische beeldvorming dat de metabole activiteit van organen zichtbaar maakt. De arts spuit hiervoor een heel zwakke radioactieve stof (isotoop) in het lichaam. Tumoren en/of metastasen zijn zones met een verhoogde metabole activiteit. Met een PET-scan kunnen die zones worden opgespoord omdat het isotoop zich op die actieve zones fixeert.
- Petechiën
  Kleine puntbloedingen in de huid of op de slijmvliezen
- pH-meting
  Meting van de zuurgraad (pH).
- PICC-lijn
  Een lange, soepele, synthetische katheter die via de centrale ader wordt geplaatst. De PICC-lijn wordt over het algemeen ingebracht via een perifere ader van de arm (ter hoogte van elleboogplooi) tot in de bovenste holle ader bij de toegang tot het hart. De katheter kan weken tot maanden op zijn plaats blijven zitten.
- Piekbotmassa
  Maximale botdichtheid bereikt rond de leeftijd van 25 jaar.
- Placebo
  Middel dat geen werkzame bestanddelen bevat.
- Plasmacellen
  Een specifieke familie witte bloedcellen. Ze helpen bij de verdediging van ons organisme tegen infecties door antilichamen (immunoglobulinen) aan te maken. Multipel myeloom is een bloedkanker die de plasmacellen aantast.
- Plaveiselcelcarcinoom
  Hetzelfde als spinocellulair carcinoom.
- Podometer
  Apparaatje dat u kunt bevestigen aan uw middel en dat het aantal stappen meet die u zet, afhankelijk van uw heupbewegingen.
- Poliep
  uitgroei vanuit een slijmvlies.
- Pollakisurie
  Meer dan 8 keer per dag moeten plassen.
- Polycysteus-ovariumsyndroom
  hormonale ontregeling, gekenmerkt door hypertrofie van de eierstokken, waarbij er zich in de rand kleine cysten vormen.
- Polycysteus-ovariumsyndroom
  Het volume van de eierstokken is vergroot door de aanwezigheid van talrijke zeer kleine cysten. Dit syndroom wordt veroorzaakt door een hormonale verstoring van het evenwicht, waarbij ook cyclusstoornissen, acne en overmatige lichaamsbeharing optreden (hyperandrogenisme).
- Polyfenolen
  Krachtige antioxidanten die onder meer in groene thee, rode wijn en soja zitten.
- Polygenisch
  Waarbij verschillende genen betrokken zijn.
- Polyneuropathie
  Symmetrische aantasting van gevoels- en geleidingszenuwen op de uiterste ledematen (bijvoorbeeld de voeten of de handen).
- Polytherapie
  Combinatie van verschillende geneesmiddelen (bitherapie: twee geneesmiddelen, tritherapie: drie geneesmiddelen enz.).
- Poortkatheter
  Een katheter in de vorm van een klein reservoir dat centraal onder de huid ingebracht wordt en verbonden wordt met een katheter in de halsslagader of ondersleutelbeenader, en geplaatst wordt bij de bovenste holle ader (grote ader die het bloed van de organen naar het hart transporteert).
- Positief symptoom
  Symptoom van schizofrenie dat gekenmerkt wordt door abnormale waarnemingen (wanen, hallucinaties).
- Positronemissietomografie
  Onderzoek waarmee de activiteit van de cellen kan worden gevisualiseerd met behulp van een injectie met een licht radioactieve stof, tracer genoemd. Deze stof concentreert zich in snel delende weefsels zoals tumoren en metastasen, die zo opgespoord worden.
- Post-exposure profylaxis
  Het innemen van antiretrovirale medicijnen gedurende een periode van vier weken na een mogelijke accidentele blootstelling aan hiv (bijvoorbeeld wanneer het condoom is gescheurd).
- Postpartum
  Periode na de bevalling.
- Premenopauze
  Periode die voorafgaat aan de menopauze, en wordt gekenmerkt door onregelmatige cycli (kort of lang) en kan samengaan met vasomotorische symptomen (opvliegers) en/of stemmingswisselingen.
- Prevalentie
  Totaal aantal patiënten dat op een bepaald moment een bepaalde aandoening heeft.
- Primair gegeneraliseerde aanval
  Aanval die meteen ontstaat in beide hersenhelften, meestal met onmiddellijk bewustzijnsverlies.
- Primaire preventie
  Maatregelen gericht op het voorkomen van ziekten (bv. hartziekte) bij mensen die nooit eerder aan deze ziekte hebben geleden.
- Primo-infectie
  Het verschijnen van symptomen (zich niet goed voelen, koorts, keelpijn, gezwollen klieren, huiduitslag …) op het moment van besmetting met hiv, en vooral wanneer de testen positief worden.
- Proctocolectomie
  Verwijdering van het hele colon en het rectum.
- Prodromale verschijnselen
  Lichamelijke en psychische verschijnselen die zich voordoen verschillende uren vóór de migraineaanval.
- Progesteron
  Vrouwelijk geslachtshormoon dat tijdens de menstruatiecyclus door het lichaam geproduceerd wordt. Het hormoon maakt de baarmoeder klaar voor een eventuele zwangerschap.
- Prognosefactor
  Element dat ons helpt de mogelijke evolutie van de ziekte te voorspellen: gunstig of ongunstig.
- Prolactine
  Hormoon dat wordt afgescheiden door de hypofyse. Bij de vrouw zorgt dit hormoon voor de ontwikkeling van de melkklieren en voor de productie van melk. Maar het speelt ook een rol in andere mechanismen, zoals het immuunsysteem. Een verhoogde bloedspiegel van prolactine kan verantwoordelijk zijn voor amenorroe (afwezigheid van menstruatie) en van afscheiding uit de tepels.
- Prolaps
  Verzakking van een orgaan of een deel van een orgaan (de blaas bijvoorbeeld).
- Propioceptieve gevoeligheid
  Ze geven onze hersenen de informatie van de plaats van het lichaam in de ruimte. Aantasting van dit type zenuw is mogelijk bij neuropathische pijn. Het gevolg is vaak evenwichtsstoornissen.
- Prostaat
  klier van het genitale stelsel van de man.
- Prostacycline/prostanoïden
  Stoffen die in de wand van de slagaders worden geproduceerd en die de functie van de bloedvaten regelen. Bij PAH zijn de concentraties van prostacycline en prostanoïden lager dan normaal. Het zijn ook geneesmiddelen die worden gebruikt bij de behandeling van PAH om de lage concentraties van prostacycline en prostanoïden te verhogen.
- Prostaglandines
  Vaatverwijdende stoffen. Worden gebruikt om het erectieapparaat te testen of als behandeling van erectiestoornissen.
- Prostatitis
  Prostaatontsteking.
- Proteïnurie
  Te veel eiwitten in de urine. Wijst op een nierziekte.
- Pruritus
  Jeuk.
- PSA
  'Prostatic Specific Antigen' of 'prostaatspecifiek antigeen', dat gemeten wordt voor de diagnose en de opvolging van sommige prostaataandoeningen.
- Pseudocysten
  Ophopingen van zuiver pancreassap of van pancreassap vermengd met resten van afgestorven weefsel of met bloed; de pseudocysten bevinden zich in de alvleesklier zelf of rond de klier en kunnen op de omringende organen drukken.
- Psoriasis capitis
  Psoriasis van het hoofd.
- Psoriasis inversa
  Psoriasis in de huidplooien (anus, oksels, onder de borsten, billen enz.).
- Psoriasis vulgaris
  Meest voorkomende vorm van psoriasis, herkenbaar aan rode plekken met schilfers, huidverdikkingen.
- Psychiater
  Arts-specialist, die dus geneesmiddelen mag voorschrijven.
- Psycho-educatie
  Therapeutische aanpak die als doel heeft de patiënt en zijn gezin te informeren over een stoornis en hen er dag in dag uit beter mee te leren omgaan.
- Psychoanalyse
  School waarvan Freud de grondlegger is en die mentale processen wil blootleggen die verdrongen worden naar het onbewuste.
- Psycholoog
  Meestal licentiaat in de psychologie. Mag geen geneesmiddelen voorschrijven.
- Psychotherapeut
  Iemand die een opleiding psychotherapie heeft gevolgd.
- Psychotherapie
  Therapie bij psychische stoornissen, meestal in de vorm van gesprekstherapie.
- Psychotische symptomen
  Symptomen die psychotische aandoeningen zoals schizofrenie kenmerken.
- Puberteit
  vanaf dat ogenblik wordt het hormonale systeem dat de eierstokken of de teelballen stimuleert, functioneel.
- Purpura
  Spontane onderhuidse bloeding
- Pylorus
  Maagportier, sluitspier die de maag verbindt met de twaalfvingerige darm. Hij laat de chymus (het door de maag verteerde voedsel) overgaan in de twaalfvingerige darm.
- Pyridoxaalfosfaat
  fosfaatverbinding met pyridoxine (vitamine B6); speelt een rol in de stofwisseling van aminozuren.
- Pyrofosfaat
  chemische verbinding van twee fosfaatmoleculen; speelt rol in de transfer van energie in levende cellen.
- Pyrosis
  Zuurbranden.
R
- Rachitis
  zwakke botten door onvoldoende verkalking (vitamine D-tekort) bij kinderen.
- Radicale prostatectomie
  Operatieve verwijdering van de prostaat en de zaadblaasjes.
- Radiografie
  Techniek die het mogelijk maakt met röntgenstralen een foto te nemen van bepaalde inwendige delen van het lichaam.
- Radiotherapie
  Kankerbehandeling waarbij gammastralen worden toegediend om een in volume beperkte tumor te vernietigen of te verkleinen.
- Rebound-effect
  Verergering van de symptomen na stopzetting van een behandeling.
- Recessieve overerving
  ziekte die zich ontwikkelt door overerving van twee kopieën van het foutieve gen, elk van beide ouders geeft een foutief gen door.
- Rechterhartkatheterisatie
  Onderzoek waarbij een katheter via een ader naar het rechterhart wordt gevoerd, om de druk in de longslagaders en het rechterhart te meten. Is nodig om een zekerheidsdiagnose van pulmonale (arteriële) hypertensie te stellen.
- Recidief
  Het opnieuw optreden van de verschijnselen van een ziekte, nadat ze genezen genezen was.
- Rectaal toucher
  Onderzoek waarbij de prostaat betast wordt (palpatie) via de endeldarm (rectum).
- Rectum
  Laatste deel van het colon.
- Refractair
  Wordt gezegd van een ziekte die actief blijft ondanks de behandeling.
- Rehabilitatie
  Behandelingswijze van schizofrenie die als doel heeft de patiënt zijn competenties terug te geven en zijn situatie te evalueren.
- Remissie
  Periode zonder symptomen in een chronische ziekte.
- Remissie
  Periode waarin de ziekte zich stabiliseert en de patiënt weinig of geen symptomen heeft.
- Renine
  Door de nier aangemaakt hormoon dat de hoeveelheid vocht in het lichaam en de bloeddruk regelt.
- Retrovirus
  Retrovirussen zijn virussen met RNA die een enzym gebruiken, de omgekeerde transcriptase, om hun RNA om te zetten in DNA en zich zo te vermenigvuldigen in de cellen. Hiv is een retrovirus.
- Reuma
  Term die alle ziekten van het bewegingsapparaat omvat (d.w.z. beenderen, gewrichten, spieren, pezen en ligamenten).
- Reumatoïde artritis
  Chronische gewrichtsontsteking die voorkomt bij 1 à 2 % van de bevolking.
- Rhinosinusitis
  De term wordt door artsen almaar vaker gebruikt in plaats van sinusitis.
- Rhizartrose
  Artrose van de duimbasis.
- Rinitis
  Ontsteking van het neusslijmvlies.
- Risicoprofiel
  Het geheel van risicofactoren bij een persoon; bepalend voor zijn of haar kans op een hart- of vaatziekte.
- RNA
  RNA (ribonucleïnezuur) is een molecule waarvan de structuur erg gelijkt op die van DNA, en die een rol speelt in de aanmaak van proteïnes die in aanwezig zijn in onze cellen.
- Roken
  regelmatig tabaksgebruik of gelegenheidsroken
S
- Sacrum
  Heiligbeen, gevormd door de aan elkaar vastgegroeide 5 heiligbeenwervels. Vormt het onderste deel van de wervelkolom.
- Salpingitis
  infectie van één of beide eileiders.
- Schilfer
  Ophoping van huidcellen die een witachtig schubje vormt dat verdwijnt bij krabben of bij het aanbrengen van een lokaal geneesmiddel.
- Schistocyten
  Vervormde rode bloedcellen (door hemolyse).
- Screening
  Onderzoek bij een bepaalde bevolkingsgroep naar een ziekte om indien mogelijk vroeger een diagnose te kunnen stellen.
- Secundaire hypertensie
  In een minderheid van de gevallen (5%) wordt arteriële hypertensie veroorzaakt door een ander medisch probleem: een nierziekte, vernauwing van één of beide nierslagaders, een verstoring van de hormonale systemen die een rol spelen bij de bloeddrukregeling, of het slaapapneusyndroom.
- Secundaire preventie
  Maatregelen gericht op het voorkomen van verergering of hervallen van een bepaalde ziekte (bv. een hartaanval).
- Sentinelklier
  Eerste klier naar waar de tumor kan draineren.
- Sequentieel
  We spreken van sequentiële behandelingen als ze volgens een welbepaalde volgorde in de tijd worden toegediend.
- Seropositief
  Iemand is seropositief wanneer hij drager is van het hiv-virus.
- Sexoanalyse
  sekstherapeutische aanpak die tegelijk een theorie van de psychoseksuele ontwikkeling is en een therapeutische aanpak van de seksuele stoornissen van intrapsychishe oorsprong. Ze maakt onder meer gebruik van de erotische verbeelding en dromen als materiaal voor analyse en ‘correctie’.
- Sfincter
  Kringspier.
- Sfygmomanometer
  Synoniem van bloeddrukmeter.
- Slaapapneu
  Aandoening die wordt gekenmerkt door herhaalde adempauzes tijdens de slaap en die kan uitmonden in pulmonale arteriële hypertensie.
- Slijm
  Taaie afscheiding die door de slijmvliezen worden geproduceerd.
- Slijmvlies
  Fijn laagje dat de lichaamsholtes bekleedt en dat zich tegen de huid bevindt.
- SNRI’s
  Serotonin and Noradrenalin reuptake inhibitors (serotonine- & noradrenalineheropnameremmers).
- Spermatogenese
  productie van zaadcellen.
- Spermatozoïde
  zaadcel, mannelijke gameet.
- Spermiogram
  analyse van het sperma.
- Spijsvertering
  De spijsvertering is het geheel van mechanische processen (vermalen tot heel kleine stukjes) en biochemische processen (afbreken van het voedsel door de maagsappen) die het voedsel omzetten in voedingsstoffen die door het lichaam kunnen worden opgenomen.
- Spijsverteringsenzymen
  De spijsverteringsenzymen breken het voedsel af tot heel kleine stukjes, de voedingsstoffen. Deze stoffen kunnen dan door de darmwand worden opgenomen en het lichaam de energie leveren die het nodig heeft om te werken. De grootste leverancier van spijsverteringsenzymen is de pancreas.
- Spijsverteringskanaal
  Doorlopende structuur waarlangs het voedsel vervoerd wordt. Omvat achtereenvolgens: de mond, de keelholte (farynx), de slokdarm, de dunne darm (duodenum, jejunum en ileum), de dikke darm (colon), het rectum (endeldarm) en de anus.
- Spinocellulair carcinoom
  Vorm van huidkanker.
- Splenomegalie
  Vergrote milt.
- Spuitbuisje
  buisje dat bij de zaadlozing het sperma van de zaadblaasjes afzet in het prostaatgedeelte van de urinebuis net voor het sperma wordt uitgestoten.
- SSRI’s
  Selective Serotonin Reuptake Inhibitors (serotonineheropnameremmers).
- Stamcel
  Beenmergcel die in staat is om na een rijpingsproces te veranderen in elk soort bloedcel.
- Statines
  Effectiefste cholesterolverlagende geneesmiddelen die momenteel beschikbaar zijn; ze verminderen de cholesterolproductie en verhogen het opruimen van LDL-cholesterol door de lever.
- Steatorree
  Abnormaal hoge hoeveelheid vet in de ontlasting doordat de darmen de lipiden (vetten) niet goed kunnen opnemen. De vetten hopen zich dan op in de ontlasting en veroorzaken diarree.
- Stenose
  Pathologische vernauwing van de slokdarm.
- Stollingsfactoren
  Eiwitten in de bloedcirculatie; bij een bloeding zetten ze een kettingreactie in gang waardoor de bloeding zal stoppen
- Streefbloeddruk
  Te bereiken bloeddrukwaarden door gezonder te leven en zo nodig elke dag en levenslang bloeddrukverlagende geneesmiddelen te nemen.
- Stressfractuur
  barstje in het bot door overbelasting.
- Strottenhoofd
  het strottenhoofd is een orgaan dat zich in de hals bevindt, tussen de keelholte en de luchtpijp (het bovenste deel van de luchtwegen). Het bevat de stembanden.
- Subcutaan
  Onder de huid.
- Substitutie-enzymen
  Een mengsel van pancreasenzymen (spijsverteringsenzymen) die via orale weg worden toegediend om het tekort aan enzymen te compenseren die normaal door de pancreas worden geproduceerd.
- Suburethrale band
  Band die operatief wordt aangebracht onder de urethra, waardoor die beter sluit.
- Sulforafanen
  Antioxidanten die in koolgroenten zitten.
- Syndroom van Cowden
  zeldzame genetische aandoening die gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van hamartomen (letsels die op tumoren lijken) op de huid, vooral rond de mond en op het gezicht, maar ook op andere plekken (schildklier, endometrium, hersenen …).
- Synoviaal membraan
  Membraan dat de binnenkant van een gewricht bekleedt en het synoviale vocht afscheidt.
- Synoviaal vocht
  Vocht dat normaal gezien in kleine hoeveelheden aanwezig is in het gewricht. Het wordt geproduceerd door het synoviale membraan, en smeert en voedt het kraakbeen.
- Synovitis
  Ontsteking van het synoviaal membraan van een gewricht (= artritis).
- Systemische behandeling
  Behandeling met een middel dat via de bloedbaan cellen in het hele lichaam kan bereiken en behandelen.
- Systolische bloeddruk
  Druk op de slagaderwand op het ogenblik dat het hart samentrekt en het bloed naar de slagaders stuwt.
T
- T-score
  De uitslag van de botmeting via densitometrie wordt vergeleken met de gemiddelde botdichtheid van jonge volwassenen.
- Tabak
  Plantaardig product waarbij bij de verbranding een groot aantal stoffen vrijkomen, waarvan er heel wat toxisch zijn.
- Tabakoloog
  professioneel gezondheidswerker die een opleiding rookstopbegeleiding heeft gevolgd
- Tau-eiwit
  Eiwit dat een rol speelt bij de ziekte van Alzheimer. Als het in te hoge concentratie voorkomt, vernietigt het de neuronen.
- Temperatuur- en pijngevoeligheid
  De aantasting van deze zenuw is verantwoordelijk voor de verschijning van letsels aan de voetzoel. De patiënt voelt geen pijn.
- Temperatuurregeling
  Proces waardoor het lichaam de lichaamstemperatuur op 37 °C kan houden en de zweetklieren zweet produceren als de lichaamstemperatuur te hoog is.
- Tendinitis
  Peesontsteking.
- Teratogeniciteit
  Risico op foetale misvormingen.
- Terugval
  Opnieuw optreden van symptomen en/of tekens in het bloed of radiologische tekens die erop wijzen dat de ziekte opnieuw actief is geworden.
- Testosteron
  Mannelijk hormoon dat voor 95% geproduceerd wordt door de testikels en voor 5% door de bijnieren.
- Therapietrouw
  We spreken van naleving van de behandeling of therapietrouw om te beschrijven of de patiënt de behandeling en de aangewezen opvolging, psychologisch of farmacologisch, naleeft.
- Thrombopoïétine
  Hormone qui fabrique les thrombocytes
- Thyreoïditis
  schildklierontsteking
- TNM
  Internationaal systeem om het stadium van borstkanker weer te geven.
- Topisch
  Wordt gezegd van een middel dat lokaal, rechtstreeks op de huid, wordt aangebracht, in tegenstelling tot systemische of algemene geneesmiddelen.
- Toxicomanie
  Herhaald en overmatig gebruik van één of meer toxische stoffen.
- Triglyceriden
  Vetstoffen; het grootste deel is opgeslagen in onze vetcellen, een klein deel circuleert in het bloed.
- Triptanen
  Geneesmiddelenklasse die specifiek inwerkt op de migrainesymptomen.
- Tritherapie
  Ook antiretrovirale therapie of ART genoemd. Tritherapie is een behandeling om de vermenigvuldiging van het hiv-virus tegen te gaan die bestaat uit een combinatie van drie medicijnen.
- Trombocyten
  Bloedplaatjes
- Trombopenie
  Daling van het aantal bloedplaatjes.
- Trombopoiëtine
  Hormoon dat trombocyten aanmaakt
- Trombose
  Bloedprop in een bloedvat.
- Trombotische microangiopathie
  Vorming van trombi in de kleine beschadigde bloedvaten.
- Tumormarker
  Een stof die geproduceerd en afgegeven wordt door bepaalde kwaadaardige tumoren. Een hoge dosis tumormarker in het bloed kan wijzen op de aanwezigheid van kanker.
- Tussenwervelschijf
  Structuur die bestaat uit vezels en kraakbeen. Ze brengt beide wervels samen door hun een zekere mobiliteit te geven en tegelijk als schokdemper te fungeren.
- Twaalfvingerige darm
  Begin van de dunne darm. Hier voltrekt zich de belangrijkste fase van de spijsvertering: het voedsel wordt hier bewerkt door de spijsverteringssappen die door de galwegen en de pancreas worden afgescheiden en via diverse kanalen (Wirsungkanaal, galgang,enz.) worden vervoerd.
- Type 1-diabetes
  Ook wel 'juveniele diabetes' genaamd: dit type diabetes komt in de kindertijd of adolescentie voor. Behandeling gebeurt met insuline.
- Type 2-diabetes
  Ook wel 'maturity onset diabetes' genaamd: dit type diabetes houdt verband met genetische factoren en een zittende levensstijl, wie eraan lijdt, heeft vaak ook overgewicht.
U
- Uitdrijvingsfase
  tweede fase van de zaadlozing waarin de spieren onderaan de penis en de prostaatspieren zich gelijktijdig samentrekken woordoor het sperma in ritmische golven het lichaam verlaat.
- Uitstootfase
  eerste fase van de zaadlozing waarin het sperma van de zaadblaasjes naar het prostaatgedeelte van de urinebuis wordt gestuwd.
- Ultraviolette straling
  Naast het ‘gewone’ zichtbare licht, straalt de zon ook ultraviolet licht uit. Weliswaar is ons oog ook gevoelig voor dit licht, maar de ooglens laat het niet door en beschermt daardoor het netvlies. Bijen zien ultraviolet licht wél, waardoor zij sommige voor ons onopvallende bloemen veel mooier en aantrekkelijker zien. Door veel uv-straling kan de huid rood kleuren of verbranden.
- Uremie
  Verhoogde waarden van ureum in het bloed.
- Urethra
  Buis waarlangs de urine van de blaas naar de urinebuisopening loopt. Is ongeveer 3 cm lang bij vrouwen en 12 cm bij mannen.
- Ureum
  Afbraakproduct van eiwitten dat door de nieren uit het bloed wordt verwijderd; het ureumgehalte in het bloed stijgt bij nierinsufficiëntie.
- Urgenturie
  Plotselinge en onweerstaanbare drang om te urineren.
- Urodynamisch onderzoek
  Onderzoek waarbij via sondes de verschillende drukwaarden in de blaas en de urinebuis gemeten worden tijdens de mictie.
- Uveïtis
  Ontsteking van de uvea (druifvlies van het oog, een membraan dat onder meer de iris (regenboogvlies) omvat).
V
- Vaatremodeling
  Aantasting van de structuur van de bloedvaten.
- Vaatverwijdende middelen
  Geneesmiddelen die de bloedvaten in het lichaam doen uitzetten. Ze worden onder meer worden voorgeschreven bij hypertensie of aderverkalking in de benen.
- Valse aandrang
  Hevige aandrang tot stoelgang, terwijl het rectum helemaal geen feces bevat. Soms wordt er slijm uitgescheiden.
- Variabiliteit
  Astma is een ziekte die variabel is in de tijd.
- Varicocele
  verwijding van de aders rond de teelbal.
- Vas deferens
  zaadleider die vertrekt uit de teelbal.
- Vasectomie
  doorknippen van de zaadleiders voor contraceptieve doeleinden.
- Vaso-epidydimostomie
  inplanting van de zaadleider op de bijbal om een hindernis te omzeilen.
- Vasoconstrictie
  Kleiner worden van de diameter van bloedvaten door contractie, waardoor er minder bloed door kan en de druk stijgt.
- Vasodilatator
  Stof die de bloedvaten doet uitzetten. Heeft een dubbel doel: het bloeddebiet verhogen of een te hoge bloeddruk verlagen.
- Veganist
  Veganisme is de levenshouding waarbij op geen enkele wijze dieren en producten die van dieren afkomstig zijn, gebruikt of opgegeten worden.
- Verlamming
  Gedeeltelijk verlies van de motoriek van een of meerdere spieren in het lichaam, tijdelijk dan wel permanent.
- Vermijdingsgedrag
  Gedrag om aan alle situaties of gedachten te ontsnappen die angst kunnen uitlokken of verergeren.
- Verzadigde vetten
  Vetten meestal van dierlijke oorsprong, verhogen het cholesterolgehalte in het bloed.
- Virale resistentie
  Hiv is een virus dat zich kan aanpassen om te overleven. In bepaalde gevallen kan het dus resistent worden tegen een of meerdere medicijnen.
- Vitamine D
  Vitamine die de calciumopname bevordert. Vitamine D zit in sommige vette vissoorten en in vlees.
- Voorhuidbandje
  riempje van de voorhuid aan de bovenkant van de penis.
W
- Warmteopwellingen
  Warmteopstoten die enkele minuten duren en vaak gepaard gaan met rode vlekken en zweten.
- WGO
  Wereldgezondheidsorganisatie.
- Wheezing
  Typische piepende ademhaling bij astma. Wijst op een vernauwing van de bronchiën.
- Wittebroodsjaren
  Periode van enkele jaren waarin geneesmiddelen tegen Parkinson maximaal werken.
- Wittejashypertensie
  In dat geval is de thuis gemeten bloeddruk normaal, maar verhoogd bij de dokter. Dat verschil wordt mogelijk verklaard door de stress die de aanwezigheid van de arts bij de patiënt veroorzaakt.
- Worstvinger
  Diffuus opgezwollen vinger als gevolg van artritis en tenosynovitis (ontstekingszwelling van het synoviaal membraan en de pees). Komt meestal voor bij psoriatische artritis.
X
- X-stralen
  Straling met een iets grotere energie dan zichtbaar licht en uv-stralen.
Z
- Z-score
  De uitslag van de botmeting via densitometrie wordt vergeleken met de gemiddelde botdichtheid van iemand met dezelfde leeftijd als de onderzochte persoon.
- Zaadblaasje
  vijf tot zeven centimeter lange klier achter en onder de prostaat en de blaas die het spermavocht produceert.
- Zaadblaasjes
  Klieren die achter de prostaat liggen en het zaadvocht produceren waaruit het sperma gedeeltelijk is samengesteld.
- Zaadleider
  een dun, ongeveer 45 cm lang buisje dat de spermatozoïden vanuit de bijbal naar het spuitbuisje vervoert, een 2 centimeter lang buisje dat bij de prostaatklier begint.
- Zaadvocht
  biologisch vocht dat wordt geproduceerd door de zaadblaasjes en de prostaat, sperma.
- Ziekte van Bowen
  Tumor of letsel van de huid of de slijmvliezen van precancereuze aard in de vorm van een puist of een plek die lijkt op een eczeemplek. De letsels worden behandeld met koude (cryotherapie), elektrische stroom (elektrocoagulatie) of een operatie.
- Zoutzuur
  Zuur dat geproduceerd wordt door de maag.
- Zweetklieren
  Klieren in de lederhuid die het zweet produceren
- Zwellichamen
  Beide structuren ontstaan in het bekken en lopen parallel tot aan het uiteinde van de penis. Ze zijn vergelijkbaar met sponsen en bevatten tal van bloedvaten en duizenden kleine holten. Een erectie ontstaat als ze gevuld worden met slagaderlijk bloed.
5
- 5-alfa-reductase-inhibitoren
  Geneesmiddelen die gebruikt worden bij de behandeling van goedaardige prostaathyperplasie. Ze remmen het enzym af dat testosteron in de prostaat omzet in zijn werkzame vorm, DHT (dihydrotestosteron).

Aandrangsincontinentie

Aangeboren hartaandoening

Abdominale obesitas

Acetylcholine

Acetylcholinesterase

Acrofobie

Actinische keratose

Acuut myocardinfarct

Adenocarcinoom

Adenomectomie

Adenomegalie

Adenopathie

Adjuvant

Adjuvante behandeling

Afasie

Agnosie

Aids

Akinesie

Alfablokkers

Allergeen

Amenorroe

Aminozuren

Amnesie

Amyloïde plaques

Anastomose

Anemie

Anemie

Angina pectoris

Angiogenese

Angiopathie

Angor

Ankylosans

Anovulatie

Anti-epilepticum

Antiandrogenen

Anticholinergica

Antidepressivum

Antigen

Antihistaminica

Antilichaam

Antipsychoticum

Antipyreticum

Antistoffen

Anus

Apolipoproteïne E

Apraxie

Arachnofobie

Aromatase remmers

Artralgie

Artritis

Artroscopie

Astma

Atheromateuze plaque

Atherosclerose

Atopie

Aura

Auto-immuunziekte

Autoantistoffen

Autonoom zenuwstelsel

Axon

Azoöspermie

baarmoeder

baarmoederfibroom

Baarmoederhalsslijm

Baarmoedersynechie

Basaalcelcarcinoom

Beenmerg

Bekkenbodem

Benzodiazepines

Bèta-amyloïde eiwit

Bevruchting

Bijbal

Biologische behandeling

Biopsie

Biotherapie

Bipolair

Bipolaire stoornis type I

Bipolaire stoornis type II

Blaaswand