Mogelijke complicaties bij diabetes

Hoog cardiovasculair risico

Cardiovasculaire complicaties zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij patiënten met type 2-diabetes. In die mate zelfs dat veel artsen type 2-diabetes beschouwen als een situatie met een hoog cardiovasculair risico.

Infarct, atheromatose en CVA

Diabetespatiënten lopen twee- tot driemaal meer kans om te sterven aan een hartinfarct. Het risico op atheromatose (aantasting van de wand van de slagaders waardoor die dichtslibben) is vier- tot zesmaal hoger en de kans op een beroerte (cerebrovasculair accident) twee- tot driemaal.

Cardiovasculaire risicofactoren

De klassieke cardiovasculaire risicofactoren, namelijk arteriële hypertensie, te veel cholesterol en roken, zijn 'handlangers' van diabetes en verhogen het risico. Aantasting van de nieren door diabetes verhoogt ook het risico op cardiovasculaire complicaties.

Vooral als de diabetes al lang bestaat en slecht gereguleerd is, worden allerhande soorten zenuwen aangetast. Suikerziekte is toxisch voor de zenuwen en de bloedvaten van de zenuwen. De symptomen van diabetische neuropathie (zenuwaantasting) hangen af van de beschadigde zenuwen:

• verlies van gevoel, tintelingen of brandend gevoel in de voeten
• evenwichtsstoornissen door een slechte perceptie van de positie van de gewrichten,
• stoornissen van de bloeddruk en het hartritme,
• zweetstoornissen (te veel of niet zweten),
• gestoorde werking van de blaas (urineretentie), het spijsverteringsstelsel (diarree, misselijkheid...),
• impotentie.

Bijna één diabetespatiënt op de twee klaagt over pijn. Gelukkig bestaan er geneesmiddelen om dat te behandelen.

Risico op gangreen

Het gevoel is een fundamenteel beschermingsmechanisme van de voeten. Als het gevoel van de voeten wegvalt, is er dus een probleem. Diabetespatiënten genezen bovendien slecht. De kleinste wond, bijvoorbeeld door het schuren van een schoen of door een ingegroeide of slecht geknipte nagel, kan complicaties geven. Gangreen (afsterving van weefsel) van de ledematen komt 40 keer vaker bij diabetespatiënten dan bij mensen zonder suikerziekte. 5 tot 10% van de diabetespatiënten zal ooit een amputatie moeten ondergaan.

Preventie van diabetische voet

Diabetespatiënten die geen gevoel meer in hun voeten hebben, en diabetespatiënten die atheromatose (aantasting van de wand van de slagaders) van de onderste ledematen hebben, lopen het hoogste risico. Preventie is van groot belang bij die patiënten - voethygiëne, niet-traumatiserende schoenen, pedicure, bewaking - en vergt een gespecialiseerde opleiding.

Diabetische retinopathie

Diabetes kan de ogen beschadigen. De ernstigste aantasting is diabetische retinopathie (aantasting van het netvlies). Die aantasting veroorzaakt geen pijn maar kan wel leiden tot blindheid. Het risico op diabetische retinopathie is kleiner als de suikerziekte goed gereguleerd is, als de bloeddruk onder controle is en als de ogen regelmatig worden nagekeken. Een behandeling is noodzakelijk als de ziekte het zicht bedreigt. De behandeling die het meest wordt gebruikt, is de laser. Met een laser worden abnormale bloedvaatjes van het netvlies verbrand.

Cataract

De ooglens is zeer doorlaatbaar voor glucose. Bij chronische blootstelling aan te veel glucose wordt de ooglens troebel: cataract (staar). Een heelkundige ingreep is momenteel de enige behandeling voor cataract. Daarbij wordt de zieke lens verwijderd en vervangen door een kunstlens.

Glaucoom

Diabetes is een risicofactor voor glaucoom. Bij glaucoom wordt de oogzenuw platgedrukt door de drukstijging van het oogvocht. Dat leidt tot een inkrimping van het gezichtsveld en een progressief, onomkeerbaar gezichtsverlies. Dat proces is volledig pijnloos. De enige manier om glaucoom op te sporen is meting van de oogdruk door een oogarts. De behandeling van chronisch glaucoom bestaat in het controleren van de druk in het oog. Let op: er is geen enkel verband tussen de bloeddruk en de oogdruk.

De nieren filteren het bloed continu. Ze elimineren afvalstoffen zoals ureum en behouden de moleculen die nuttig zijn voor het lichaam. Ze sorteren als het ware, maar als ze worden aangetast zoals bij diabetes, laten ze eiwit door in de urine.

Als er te veel albumine (een soort eiwit) in de urine zit, spreken we van microalbuminurie. Bij type 2-diabetes is microalbuminurie een merker van een hoger risico op de ontwikkeling van hart- en vaataandoeningen. Het is ook een merker van het risico op de ontwikkeling van een chronische nierziekte.

Een slecht gereguleerde of onbehandelde diabetes kan op lange termijn leiden tot het uitvallen van de nieren (nierinsufficiëntie), waardoor dialyse noodzakelijk wordt.