Bij ‘exposure’ worden patiënten blootgesteld aan de stimuli die bij hen angst oproepen?
'Inderdaad. Exposure wordt vaak toegepast binnen de cognitieve gedragstherapie. Door de blootstelling ervaren patiënten aan de lijve dat wat ze vrezen, niet gebeurt, of minder erg is dan ze dachten. Een voorbeeld: iemand met een sociale fobie wordt niet uitgelachen zodra ze een café binnenstapt. Bovendien leren patiënten tijdens de behandeling hoe te reageren in angstverwekkende situaties. Ze leren bijvoorbeeld welk gedrag ze moeten stellen tegenover honden, of hoe ze met bepaalde sociale situaties om kunnen gaan.'
Is blootstelling effectief bij alle types van angsten?
'Voor de meeste angststoornissen (specifieke fobie, agorafobie, obsessief-compulsieve dwangstoornis (OCD), posttraumatische stressstoornis, sociale fobie) is exposure een behandeling van voorkeur. Een uitzondering is wellicht de gegeneraliseerde angststoornis (GAS) omdat patiënten bij GAS over allerlei zaken piekeren en het dus moeilijk is om hen bloot te stellen aan het voorwerp van hun angst.'
Hoe ziet een behandeling met ‘exposure’ er in de praktijk uit?
'Blootstellingtherapie neemt een aantal sessies in beslag. Eerst bespreken patiënt en gedragstherapeut duidelijk waaraan en hoe de patiënt precies blootgesteld zal worden. Doorgaans bouwen we de exposure stap per stap op in overleg met de patiënt, bijvoorbeeld eerst via foto’s van een spin en daarna door een spin in een terrarium te bekijken. De patiënt blijft in ieder geval steeds de controle over de blootstelling behouden. Er gebeurt niets onverwachts.'
Hoe effectief is een behandeling met ‘exposure’?
'Exposure is wellicht de meest effectieve behandeling voor angststoornissen. Maar algemene slaagcijfers zijn heel moeilijk te geven, ze zijn voor elke problematiek anders. De effectiviteit van exposure hangt van verschillende factoren af: hoe lang de angststoornis al aanwezig is, en of de patiënt ook andere psychische problemen heeft, bijvoorbeeld een depressie... Maar om een idee te geven, de Zweedse wetenschapper Lars-Göran Ost ontwierp de One Session Treatment voor specifieke fobieën. Zijn behandeling blijkt een klinische significante verbetering op te leveren van de symptomen bij 82% van de patiënten.'
