Alzheimerpatiënten hebben in elk opzicht een zeer specifieke behandeling nodig: sociaal, medisch, materieel, … Daarvoor zijn er twee mogelijkheden: opname in een gespecialiseerde instelling - hun aantal neemt vandaag sterk toe -, of in een rusthuis dat ook niet-dementen aanvaardt.
Het risico op agressie
Er bestaan heel wat argumenten om demente en niet-demente patiënten te scheiden. Het eerste houdt verband met het moeilijke samenleven tussen beide groepen, zoals Catherine Goor uitlegt, die jarenlang in een gespecialiseerde instelling werkte voor dementen: "Demente personen leggen zichzelf geen limieten op om sociaal leven mogelijk te maken. Vandaar dat ze vaak het - materiële of andere - 'territorium' innemen van de mensen in hun omgeving. Als die geen opgeleide professionals zijn, kan de alzheimerpatiënt zich verworpen voelen en gaat hij zich soms agressief gedragen. En voor een demente persoon is niets erger dan zich afgewezen te voelen…".
Een andere omgeving
Andere, pragmatischer argumenten pleiten ervoor om beide groepen gescheiden te houden. "Alzheimerpatiënten hebben een heel specifieke omgeving nodig: geen scherpe randen en fel licht, om de depressieve toestand waarmee de ziekte vaak gepaard gaat, te vermijden. Er is ook nood aan ruimten waar de zwaarste patiënten zonder hindernissen kunnen rondlopen, want vaak verdragen ze het niet om zich opgesloten te voelen, al is dat noodzakelijk voor hun veiligheid", aldus Geneviève Kalgout, directrice van residentie New Philip in Vorst, een instelling die gespecialiseerd is in de opvang van dementiepatiënten. Alzheimerpatiënten hebben dus een materieel aangepaste leefomgeving nodig.
Een combinatie die kan slagen
Toch is het samenleven van beide groepen niet altijd een slechte zaak. Vincent Goffin is directeur van het Regina-instituut in Brussel, waar zowel demente als niet-demente patiënten verblijven. Hoe denkt hij hierover? "De menselijke natuur is vaak goed, en meestal verloopt alles vlot in onze instelling. We streven bewust naar een familiale groepssfeer. Als een demente patiënt de verkeerde kamer binnengaat, volstaat het dat de bewoner hem daarop wijst en zal hij zonder problemen weer buitengaan. Lucide personen kunnen dan ook gedesoriënteerde personen weer op het juiste pad helpen en stimuleren." Sommige lucide patiënten voelen zich trouwens extra gewaardeerd als ze zorg kunnen dragen voor hulpbehoevender patiënten.
Een kwestie van keuzes
De sleutel tot harmonieus samenleven, is uiteraard de keuzes die alle partijen maken. Lucide patiënten moeten vrij contact kunnen hebben met dementen en niet-dementen, families van alzheimerpatiënten moeten met kennis van zaken de instelling van hun naaste kunnen kiezen, en last but not least: de directie moet een project uitwerken waarbij de gekozen opties het best tot hun recht komen.
Marion Garteiser
