Gepubliceerd op 23/02/2011 à 23:08
De ziekte van Alzheimer is een frequente, maar niet de enige oorzaak van intellectuele achteruitgang. Frontotemporale dementie verschilt er in tal van opzichten van. Tekst en uitleg, kwestie van verwarring te vermijden.
Frontotemporale dementie (FTD) komt veel minder voor dan degeneratieve dementie van het alzheimertype. Ook al bestaat er geen nauwkeurige epidemiologische gegevens over deze ziekte, toch zijn er in België naar schatting om ongeveer 5.000 patiënten. Er is echter een belangrijk verschil met de ziekte van Alzheimer, want het ziekteverloop is anders en de huidige geneesmiddelen tegen alzheimerdementie zijn niet geschikt bij FTD.
De symptomen van alzheimer verschijnen meestal pas na 65 jaar. Die van frontotemporale dementie daarentegen duiken vroeger op: vóór 60 jaar. Ook het ziektebegin is helemaal anders en vaak misleidend, niet alleen voor de omgeving maar ook voor de artsen. Terwijl bij alzheimer geheugenaantasting en oriëntatieproblemen de eerste alarmsignalen zijn, gaat het bij FTD vooral om gedragsstoornissen en persoonlijkheidsveranderingen.
Net als bij de ziekte van Alzheimer is het bij FTD onmogelijk om met zekerheid de diagnose te stellen zolang de patiënt nog leeft. Alleen een microscopisch hersenonderzoek na het overlijden kan immers de typische ziekteletsels opsporen. Maar ook al bestaat er geen biologische of radiografische test, net als bij de ziekte van Alzheimer helpen neuropsychologische tests bij de diagnose van FTD. Dankzij die tests kan de neuropsycholoog de specifieke stoornissen opsporen bij dit soort dementie, zoals een bijzonder sterke achteruitgang van de uitvoerende functies (planningsvermogen…) en taalstoornissen. Vandaar dat de arts slechts een waarschijnlijkheidsdiagnose (vermoedelijke FTD) kan stellen, geen zekerheidsdiagnose.
Soms raakt de patiënt ontremd, verlaat hij zonder geldige reden zijn werk of begint hij wilde uitgaven te doen tot hij financieel aan de grond zit. Hij kan ook vreemd sociaal gedrag gaan vertonen, zonder zich iets aan te trekken van de reacties van de omgeving. Zo nam een 50-jarige FTD-patiënt ooit in een restaurant zijn vals gebit uit en legde het in een glas water. De patiënt wordt trouwens vaak angstig of zelfs hypochondrisch. Al die persoonlijkheids- en gedragsveranderingen ontstaan zonder dat de patiënt er ook maar het minste besef van heeft. Deze gedragsstoornissen worden vaak ten onrechte toegeschreven aan een psychiatrisch probleem en vertragen dan ook dikwijls de diagnose.
Geleidelijk ontstaan er begripsstoornissen en taalstoornissen: de patiënt raakt nog moeilijk uit zijn woorden. Zijn taal verarmt gaandeweg, tot hij na enkele jaren vervalt in compleet stilzwijgen. De prognose van deze ziekte is helaas somber, en er bestaan geen geneesmiddelen tegen. Toch is de diagnose noodzakelijk om de omgeving van de patiënt te leren omgaan met de diverse symptomen, zowel medisch, psychologisch als administratief.
Dr. Philippe Violon
Deel en print dit artikel
In 2023 werden er in België 5.896 tekenbeten bij personen gerapporteerd via Tekennet. Dat zijn er bijna 1.000 meer dan in 2022 (4.918 tekenbeten), maar beduidend minder d...
Lees verderDeze benadering gaat verder dan medische behandelingen en moet vrouwen mondiger maken door middel van hoogwaardige informatie over symptomen en behandelingen, empathische...
Lees verderHet gaat om vaccins die met een spray worden toegediend en die niet alleen de ernst van de ziekte verminderen, maar die ook de overdracht van het virus kunnen stoppen. “D...
Lees verderVier keer meer kinderen met obesitas! Het is belangrijk om al van in het prille begin in te zetten op preventie, zeggen experts. "Als maatschappij en vanuit het beleid mo...
Lees verderDr. Xavier Van der Brempt, longarts en allergoloog in Waha en in de Clinique Saint-Luc in Bouge (Allergopôle), geeft tekst en uitleg over lenteconjunctivitis.
Dr. Françoise Guiot, dermatoloog en oprichter van het Centre médical Saint-Georges in Grez-Doiceau, geeft tekst en uitleg over wat te doen in geval van een acute wonde.
Voor baby's is de keuze van het juiste water delicater dan voor volwassenen. Dr. Émilie Poitoux, kinderarts, geeft tekst en uitleg.
Chronische myeloïde leukemie
Covid-19
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maagkanker
Melanoom
Oogontsteking, oogirritatie of droge ogen
Overactieve blaas
Transplantatie van organen